اقسام علماء ، اربعین گیری ، سنجش اعمال در بیان آیت الله جوادی آملی ۹۳/۷/۱۰

با به پایان رسیدن تعطیلات تابستانی و بازگشت آیت الله جوادی آملی به شهر مقدس قم ، درس اخلاق ایشان آغاز گردید که پنجشنبه دهم مهرماه ۱۳۹۳ موفق شدم در جلسه درس اخلاق معظم له  در محل نمازخانه بنیاد بین المللی علوم وحیانی اسراء قم شرکت نمایم.

با توجه به شهادت امام باقر(ع) و روزهای پایانی دهه اول ذی الحجه محور سخنان ایشان در این جلسه : علت ملقب شدن امام باقر(ع) به لقب باقر، انواع علما و فضلای علمی و فرق آن ها با هم ، سنجش اعمال بوسیله قرآن ، اربعین گیری ، جهاد با نفس از مهمترین محور های سخنرانی ایشان در این جلسه بود.

که گزیده مباحث ایشان را که یاداشت برداری نمودم به شرح زیر تقدیم می گردد، باشد شما دوستان گرامی که امکان حضور در این جلسه را نداشتید از این مبحث بی بهره نمانید و از آن استفاده کنید.

علت ملقب شدن امام باقر (ع) به لقب باقر

آیت‌الله‌العظمی جوادی آملی در آغاز سخنان خود ضمن تسلیت به مناسبت سالروز شهادت امام باقر(ع)، با اشاره به ملقب شدن امام محمد باقر(ع) به لقب باقر، اظهار کرد: مشهورترین لقب امام باقر(ع)، باقر است یعنی شکافنده، شیارکننده. چون علوم انبیاء را امام باقر(ع) می‌شکافت و نتایج فراوانی از این علوم به جامعه عرضه کردند ملقب به لقب باقر شدند.

وی در ادامه گفت: وجود مبارک امام باقر(ع) مثل سایر ائمه شکافندگی دارد اما نه آن جوری که مفسران عادی وارد علوم الهی می‌شوند بلکه امام همه شئون الهی در ایشان بوده و فتوایش حق است.

معظم‌له تصریح کرد: در محضر امام باقر(ع) معارفی طرح شد، کسی خواست از امام تعریف کند و به حضرت گفت ما امروز از شما جواهری دریافت کردیم و حضرت فرمودند حیف نیست که این علوم را به جواهر و طلا که یک تکه سنگی بیش نیست تشبیه می‌کنید.

عالمان خود محور بدون علوم الهی

وی به تقسیم‌بندی انسان‌ها در فضای علمی به سه گروه اشاره و بیان کرد: انسان‌ها در فضای علمی به سه گروه تقسیم می‌شوند. یک گروه کسانی هستند که در بحث‌های علمی تلاش و کوشش می‌کنند اما دسترسی به علوم الهی ندارند آنچه را فهمیدند در مدار فهم خود دور می‌زنند و خودمحور هستند، چنین افرادی در مدار اندیشه خود دور می‌زنند و اگر چیزی هم عاید آنها بشود علوم دنیوی است و سهمی از علوم الهی ندارند این گروه مجتهد خودی هستند و در مدار فهم خود اجتهاد می‌کنند.

وی در ادامه گفت: وجود مبارک امام باقر(ع) مثل سایر ائمه شکافندگی دارد اما نه آن جوری که مفسران عادی وارد علوم الهی می‌شوند بلکه امام همه شئون الهی در ایشان بوده و فتوایش حق است.

معظم‌له تصریح کرد: در محضر امام باقر(ع) معارفی طرح شد، کسی خواست از امام تعریف کند و به حضرت گفت ما امروز از شما جواهری دریافت کردیم و حضرت فرمودند حیف نیست که این علوم را به جواهر و طلا که یک تکه سنگی بیش نیست تشبیه می‌کنید.

عالمان در مدار الهی ولی بدون ابزار الهی

استاد برجسته حوزه علمیه قم در مورد گروه دوم از انسان‌ها در فضای علمی، تصریح کرد: گروه دیگر انسان‌هایی هستند که بهره‌ای از قرآن و عترت دارند ولی در مدار معارف الهی با ابزار و کوشش خودشان تلاش می‌کنند یعنی این گروه در بحر قرآن شنا می‌کنند اما با کشتی خودشان هستند، لذا این گروه گاهی اشتباه هم می‌کند این گروه بر فرض به مقصد هم رسیده باشند اما بی‌اشتباه هم نیستند.

عالمان در مدار الهی با ابزار الهی /انسان کامل و معصوم

آیت‌الله‌العظمی جوادی آملی به مهمترین گروه انسان‌ها در فضای علمی اشاره و بیان کرد: مهمترین گروه از انسان‌ها در فضای علمی کسانی هستند که همه شئون آنها الهی است این گروه در دریای علوم الهی با کشتی و ابزار الهی که سفینه‌النجات است سفر می‌کنند، حق‌مدار و حق‌محور هستند این افراد امام و معصوم هستند، بنابراین معصوم کسی است که در دریای الهی با ابزار و سفینه الهی سفر می‌کند، لذا هیچ اشتباهی نمی‌کنند و حرف و بیانشان عین بیان ذات اقدس خدا است. بنابراین، شکافتن علوم الهی گاهی با ابزار خودی و گاهی با ابزار الهی است که فقط ابزار الهی در آن خطا و اشتباهی نیست. لذا امام مجتهد است اما با اجتهاد مجتهدین ما فرق دارد آنها با علوم و ابزار خودشان در دنیا حرکت می‌کنند و گاهی نظر به احتیاط و تجدید نظر می‌کنند اما امام با ابزار الهی حرکت می‌کند و هرگز اشتباه نمی‌کند.

سنجش اعمال با ترازوی قرآن

مفسر تفسیر تسنیم در بخش دیگر سخنان خود به اهمیت سنجش اعمال و اهمیت آن اشاره و بیان کرد: هرکس باید خودش را وزن کند، بدانید همه ما کمبود وزن داریم هرگز اضافه وزن نداریم پس کسی که خود را با قرآن بسنجد اضافه وزن ندارد، قرآن یک ترازو است که شما باید خود را با آن بسنجید و ابتدای باید این ترازو را بشناسید که بتوانید خود را با آن بسنجید. باید معارف خود را بر قرآن عرضه کنید و قرآن یک اصل است که فراورده‌های علمی خود را با آن بسنجید پس اگر اعمال شما مطابق با قرآن بود آن را ادامه دهید و اگر نبود باید آن را اصلاح کرد.

وی در ادامه گفت: هرگز از خود غافل نشوید، هر روز خود را با ترازوی قرآن بسنجید این کار محاسبه و مراقبه روزانه شما باید باشد و نباید از آن غفلت کرد.

اهمیت اربعین گیری / اربعین کلیمی

آیت‌الله‌العظمی جوادی آملی با اشاره به اربعین کلیمی و اربعین‌گیری، عنوان کرد: اگر کسی ۴۰ روز با اخلاص به سر ببرد و یک چله وارسته باشد چشمه‌های حکمت از درون او می‌جوشد، در تمام سال فرصت اربعین‌گیری وجود دارد، اما بهار اربعین‌گیری از اول ذی‌القعده تا دهم ذی‌الحجه است که به آن اربعین کلیمی می‌گویند.

وی اظهار کرد: در دهه اول ذی‌الحجه بین نماز مغرب و عشا دو رکعت نماز خوانده می‌شود که بعد از حمد و سوره این آیه قرائت می‌شود «وَوَاعَدْنَا مُوسَى ثَلاَثِینَ لَیْلَهً وَأَتْمَمْنَاهَا بِعَشْرٍ فَتَمَّ مِیقَاتُ رَبِّهِ أَرْبَعِینَ لَیْلَهً وَقَالَ مُوسَى لأَخِیهِ هَارُونَ اخْلُفْنِی فِی قَوْمِی وَأَصْلِحْ وَلاَ تَتَّبِعْ سَبِیلَ الْمُفْسِدِینَ»، که این دستور اربعین‌گیری است، وجود مبارک موسی کلیم از اول ذی‌القعده مهمان خداوند بود و چیزی جز مناجات در این مدت نداشت که رهاورد آن تورات شد. به ما گفتند این اربعین است اگر کسی خواست چشمه‌های حکمت از قلبش بجوشد همین اربعین‌گیری است پس بهتر این است که انسان سرمایه‌دار بشود و از  درون او چشمه‌ها بجوشد.

ارزش همت بلند

استاد برجسته حوزه علمیه قم به همت بلند داشتن اشاره و اظهار کرد: هیچ چیز بالاتر از همت بلند نیست، طلب مغفرت و خیر می‌خواهید برای همه بخواهید، دنبال مختصر نباشید خیر همه را بخواهید انسان بلند همت دعایش دعای جامع است و برا ی همه دعا می‌کند نه برای شخص خودش و جهاد او نیز جهاد با هوای نفس است و همان‌طور که با دشمن بیرونی می‌جنگد با دشمن درونی هم می‌جنگد.

توصیه به طلاب و دانشجویان /هرگز نگویید فارغ التحصیل شدم

وی در ادامه به طلاب و دانشجویان توصیه کرد:هرگز یک طلبه یا دانشجو نباید بگوید من فارغ‌التحصیل شده‌ام، تا نفس می‌کشید باید دنبال علم باشید، این عمر را که صرف می‌کنید باید هر روز یک چیز جدید یاد بگیرید، علوم که حدی ندارد و هرگز در علوم پائین‌تر خود را نبینید، همیشه بالاتر خود را ببینید شرف در همت بلند داشتن است اما در امور دنیوی پائین‎تر خود را ببینید که دلبسته به دنیا نشوید.

زینت درون نه بیرون

معظم‌له افزود: آنچه شما در روی زمین کاشتید و بنا کردید مانند باغ، بوستان، فرش و امثال آن این‌ها زینت ارض است، شما آمده‌اید بیرون دروازه را تزئین کردید اما زینت درون ایمان است آن چه درون ما است آن زینت است، هیچ معرفتی به اندازه معرفت نفس نیست وقتی خود را شناختید سود و زیان را هم می‌شناسید و هیچ جهادی بالاتر از جهاد با نفس نیست.

جهاد با نفس بالاترین جهاد

آیت‌الله‌العظمی جوادی آملی بیان کرد: با دشمن‌های دیگر می‌شود کنار آمد، با عقرب و مار سمی می‌شود زندگی کرد و آن‌ها را رام کرد اما با غرور و هوس و نفس نمی‌شود کنار آمد و زندگی کرد، یک لحظه غرور انسان را به چاه می‌اندازد لذا چنانچه انسان قدری به میل نفس و غرور و هوای نفس عمل کند بدتر می‌شود، مثلا یک بار به نامحرم نگاه کرد تیزتر می‌شود این‌طور نیست با یک بار اطاعت نفس انسان آرام شود بلکه بدتر می‌شود.

همچنین این جلسه با حضور جمعی از فضلا و طلاب حوزه علمیه قم، حوزه علمیه حضرت امام کرمان، مسئولان عقیدتی سیاسی، هیئت‌های مذهبی استان مازندران، بسیج مهندسین استان زنجان، دانشگاه پرستاری شهرستان آباده، اتحادیه انجمن اسلامی گلستان و جمعی از بسیجیان شهرستان شاهرود برگزار شد.

به قلم : امیرمحسن سلطان احمدی

ضمن رعایت امانتداری هرگونه استفاده از این یاداشتم بدون درج منبع و نام نویسنده مورد رضایت نیست و حقوق آن برای مولف محفوظ می باشد

منبع:سلطان احمدی دات آی آر