قبولی همه اعمال تابع قبولی نماز/ترازوهای سنجش

آیت الله جاودان در مراسم دومین شب ماه محرم در ادامه مبحث نماز قبولی همه اعمال را تابع قبولی نماز دانستند و در ادامه به ترازوهای سنجش اعمال اشاره کردند.

به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی دست نوشته‌های معارفی امیرمحسن سلطان‌ احمدی (سلطان‌احمدی دات آی آر): توفیق بهره مندی از محضر حضرت استاد آیت الله حاج شیخ محمدعلی جاودان(حفظه‌الله) در دومین شب ماه محرم در شامگاه جمعه ۳۱ مردادماه ۱۳۹۹ در حسینیه جدشان مرحوم شیخ مرتضی زاهد(ره) نصیبم شد.

معظم‌له در بخش اخلاقی این جلسه در بخش دوم سخنانشان در ادامه مبحث نماز نکاتی را درباره قبولی اعمال در صورت قبولی نماز بیان فرمودند که در ادامه مشروح بیانات ایشان به شرح زیر تقدیم شما معارف‌جویان عزیز می‌گردد.

قبولی همه اعمال تابع قبولی نماز

بعد از عقاید که باید همه عقایدشان درست و مستحکم باشد که هیچ حادثه ای آنها را خدشه دار نکند، بعد از آن نماز است. فرمایش امیرالمؤمنین(ع) در نهج البلاغه خیلی فرمایش مهمی است  که حضرت فرمودند: «واعلَم أنَّ کلَّ شَی ءٍ مِن عَمَلِک تَبَعٌ لِصَلاتِک» قبولی همه اعمال تابع قبولی نماز است. اگر نماز شما درست است، پس همه اعمال شما هم درست است.

اما اگر نماز شما یک دست است! مثلاً شما وقتی می خواهید قرآن را به کسی بدهید، آن فرد هم مودبانه با دو دست قرآن را می گیرد و شما هم با دو دست قرآن را به او می دهید، اما کتاب معمولی را با یک دست می دهید و او نیز با یک دست می گیرد.

حالا اگر انسان نمازش را یک دستی بگیرد، مثلاً نماز را می خواهد برای رفع تکلیف راحت بخواند که اگر اینجور باشد،همه اعمال دیگر او نیز یک دستی است مثلاً اگر جهاد هم می رود و سینه هم می زند، یک دستی است و هر کاری که میکند یک دستی حساب می شود.

نماز اولین موضوع حسابرسی در قیامت

در روایتی دیگر آمده که حضرت فرمود: «أَوَّلُ مَا یُحَاسَبُ بِهِ الْعَبْدُ عَلَى الصَّلَاهِ ؛ نخستین چیزی که در قیامت مورد حسابرسی قرار میگیرد، نماز است.»

قیامت ۵۰ موقف دارد که موقف اول آن موقف نماز است که اولین چیزی که از انسان محاسبه می شود نماز است، که اگر نمازش قبول شود بقیه اعمال هم قبول است، اما اگر نماز رد شود در منظومه اعمال آن فرد هیچ چیز دیگری را قبول نمی کنند و همه چیز رد می شود.

سریع نماز خواندن مانند نوک زدن کلاغ به زمین / برای نماز وقت بگذارید

پیامبر به مسجد آمدند و دیدند یک نفر سریع سر بر زمین می زند و بر می خیزد! فرمودند: این مثل کلاغ نوک به زمین می زند که اگر اینجوری با همین شکل نماز خواندن از دنیا برود، او جز امت من حساب نمی شود.

اما باید برای نماز یک وقت جدی بگذارید.

افزایش نعمت با شکر آن حتی نماز مقبول

از اینها مهمتر اینکه قرآن فرمود: «لَئِنْ شَکَرْتُمْ لَأَزِیدَنَّکُمْ ۖ ؛ شما بندگان اگر شکر نعمت به جای آرید بر نعمت شما می‌افزایم.»، (آیه ۷ سوره ابراهیم). اگر شما شکرگزار باشید و شکر خدا را کنید، علاوه بر اینکه خداوند نعمت هایتان را زیاد می کند، بلکه شخصیت خودتان را هم زیاد می کند.

پس اگر نماز خوب بخوانید و روزه درست بگیرید، شخصیت شما را می افزایند و شخصیت انسان به اندازه قوت نماز او است.

پس اگر نماز شما قوی باشد، شخصیت شما هم قوی است و در مقابل حوادث نمی شکند. نه اینکه درد حادثه را نمی کشد، بلکه درد حادثه را می کشد اما قوی و مستحکم هستید.

حالا اگر نماز انسان درست باشد شخصیت او افزوده می شود و با هر نماز قوی تر می شوید، اما متاسفانه نمازهای ما اینطوری نیست!

مستحکم شدن شخصیت انسان با نماز

حالا هر خوبی دیگر را می توانید جای «لَئِنْ شَکَرْتُمْ لَأَزِیدَنَّکُمْ» بگذارید. پس اگر نماز بخوانید، شخصیت شما را می افزایند وهیچ چیزی او را خورد نمی کند و در مقابل هیچ سیلی نمی شکند، چون شخصیت او مستحکم شده است.

حالا اینکه شخصیت انسان با نماز مستحکم می شود، به چه معنا است؟ به این معنا است که اگر عمل خوبی که شما انجام می دهید اگر خوب و درست باشد، بر ایمان شما افزوده می شود. فرمودند که کوه را می شود تراشید، اما از ایمان شخص مؤمن نمی شود حتی یک ذره به آن خراش وارد کرد و او همان جور که قبل از حادثه آرام و مستحکم بوده بعد از حوادث هم مستحکم است.

ترازوهای متعدد جهت سنجش انسان

ما را در ترازوهای متعددی خواهند گذاشت که مثلاً اگر قد شما بلند باشد از ترازوی بالایی هم برای سنجش استفاده می‌کنند، اما اگر قد شما در حد ترازوی دوم باشد در ترازوی دوم شخصیت شما سنجش می‌شود، اما اگر قد شما بلند نباشد، در پایین‌ترین ترازو سنجش می‌شود که پایین‌ترین ترازوی سنجش انسان ترازوی سنجش اعمال او است.

در سوره قارعه خداوند می‌فرماید: « فَأَمَّا مَنْ ثَقُلَتْ مَوَازِینُهُ؛ اما هر که سنجیده ‏هایش سنگین برآید.»، (آیه ۶ سوره قارعه). موازین جمع میزان است و هر کس میزان‌هایی از جمله میزان عقاید، اخلاق و عمل دارد.

زندگی خوشبخت آخرتی با اعمال خوب دنیوی

در آیه بعد می‌فرماید: « فَهُوَ فِی عِیشَهٍ رَاضِیهٍ؛ پس وى در زندگى خوشى خواهد بود»، (آیه ۷ سوره قارعه) هر کس میزان اعمال خوب عقاید، اخلاق و اعمال او سنگین‌تر باشد، یک زندگانی دلپسند و یک سرنوشت راضی‌کننده و خوشنود‌کننده و شادمان‌کننده دارد و این زندگانی از همان لحظه شروع می‌شود و هیچ حادثه‌ای از حوادث قیامت بر او نمی گذرد.

فرض کنید یک سیلی جاری شده و عمق این سیل نیم متر است، و این سیل به یک درخت قوی و مستحکم می‌رسد و اصلاً به شاخه‌های آن کاری ندارد و آرام از کنار پایین تنه آن درخت عبور می‌کند و می‌رود. و برای کسانی که اعمال نیک زیادی در قیامت دارند، حوادث قیامت اینگونه از کنار آن‌ها رد می‌شود و کاری به آن‌ها ندارد و هیچ حادثه‌ای از حوادث قیامت برای او سخت نیست.

اما برای درست شدن و مستحکم شدن عقاید خود باید عمل خود را درست کنید که عمل درست، عقاید درست به بار می‌آورد و عمل صحیح، عقاید صحیح به بار می‌آورد.

در آیه بعد درباره کسانی که عمل خوب کمی داشته اند می فرماید:« وَأَمَّا مَنْ خَفَّتْ مَوَازِینُهُ؛ و اما هر که سنجیده ‏هایش سبک بر آید»، (آیه ۸ سوره قارعه). اما اگر همه موازین کسی سبک باشد، یعنی در میزان عمل و اخلاق چیزی ندارد.

به فکر اخلاق خود هم باشید

ما معمولاً اخلاق را اصلاً یادمان نیست در صورتی که وظیفه داریم برای اخلاق خودمان تلاش کنیم، حالا حداکثر کار خیری که برای خود می کنیم به فکر اعمال نیک هستیم. اما شما برای اخلاقتان هم باید کار کنید، یکی از کارهای خاص تزکیه اعمال است‌ که اگر اعمال درست باشد و به جا و درست عمل شود در اخلاق انسان تاثیر می‌گذارد.

پس اگر اخلاق درست شود در عقاید هم تاثیر می‌گذارد و مستحکم می‌شود، کسی که سخاوتمند و شجاع است عقایدش هم خوب است و در برابر کسی که بخیل است در عقاید او خرابی است و اصلا می‌فرمایند همه این اخلاق‌های بد ریشه آن در یک شرک است که خدا را درست قبول ندارد و بخیل شده است.

پدیدآورنده:

به کوشش: امیرمحسن سلطان احمدی

www.soltanahmadi.ir

روایات مطرح شده معظم له در این جلسه:

از پیمانهاى امیرالمؤمنین(ع) به محمّد بن ابو بکر وقتى او را به حکومت مصر گماشت، است که حضرت فرمودند: نماز را در وقت معینش بخوان، و به خاطر بیکارى پیش از وقت اقامه نکن، و به علّت کار داشتن از وقت مقرّرش تأخیر مینداز، و معلومت باد که هر چیزى از عملت تابع نماز است.

صَلِّ الصَّلَاهَ لِوَقْتِهَا الْمُؤَقَّتِ لَهَا وَ لَا تُعَجِّلْ وَقْتَهَا لِفَرَاغٍ وَ لَا تُؤَخِّرْهَا عَنْ وَقْتِهَا لِاشْتِغَالٍ وَ اعْلَمْ أَنَّ کُلَّ شَی‏ءٍ مِنْ عَمَلِکَ تَبَعٌ لِصَلَاتِکَ .(نهج‌البلاغه نامه شماره ۲۷).

امام صادق علیه السّلام فرمودند: نخستین چیزى که در روز قیامت بنده براى آن مورد حساب‌کشى قرار میگیرد و به آن رسیدگى می‌کنند نماز است، اگر نماز پذیرفته شد سایر اعمالش نیز به تفضّل [از او] پذیرفته مى‏‌شود، و هر‌گاه نماز مقبول نیفتاد و به بنده باز گردانده شد باقى اعمالش نیز مردود و باز گردانده خواهد شد.

أَوَّلُ مَا یحَاسَبُ بِهِ الْعَبْدُ عَلَى الصَّلَاهِ فَإِذَا قُبِلَتْ‏ قُبِلَ مِنْهُ سَائِرُ عَمَلِهِ وَ إِذَا رُدَّتْ عَلَیهِ رُدَّ عَلَیهِ سَائِرُ عَمَلِهِ. (من لا یحضره الفقیه، شیخ صدوق، ج ‏۱، ص ۲۰۸؛ بحار الأنوار، علامه مجلسی، ج ‏۷۹، ص ۲۳۶.).

امام باقر: مردی درمسجد پیامبر وارد شد وهنگام نماز رکوع وسجده‌اش را ناقص انجام می‌داد مانند کلاغ هنگام سجده نوک به زمین می‌زد پیامبر فرمود: اگربا این نماز از دنیا برود مسلمان از دنیا نرفته است.

عَلِی بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنِ ابْنِ أَبِی عُمَیرٍ عَنْ عُمَرَ بْنِ أُذَینَهَ عَنْ زُرَارَهَ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ: بَینَا رَسُولُ اللَّهِ ص جَالِسٌ فِی الْمَسْجِدِ إِذْ دَخَلَ رَجُلٌ فَقَامَ یصَلِّی فَلَمْ یتِمَّ رُکُوعَهُ وَ لَا سُجُودَهُ فَقَالَ ص نَقَرَ کَنَقْرِ الْغُرَابِ لَئِنْ مَاتَ هَذَا وَ هَکَذَا صَلَاتُهُ, لَیمُوتَنَّ عَلَى غَیرِ دِینِی‏. (لکافی (ط , الإسلامیه)؛ ج‏۳؛ ص۲۶۸).