خاطره ام از جمع آوری نذورات امامزاده موسی مبرقع(ع) و چهل اختران قم

سه شنبه ۲۸ آبان ۹۲ از آستان مطهر امامزاده موسی مبرقع(ع) چهل اختران پیامکی در خصوص مراسم غبار روبی آستان چهل اختران دریافت کردم که این مراسم چهارشنبه ۲۹ آبان ۱۳۹۲ ساعت "8:30صبح برگزار می شود، خوشحال شدم که باز توفیق خدمت به امامزاده موسی مبرقع فرزند بلافصل امام جواد علیه السلام نصیبم گردید و خود را برای شرکت در این مراسم معنوی آماده کردم.

در زیر بارش پاییزی باران و رسیدن به آستان مقدس چهل اختران

چهارشنبه ۲۹آبان ۱۳۹۲شمسی صبح خود را برای رفتن به آستان چهل اختران آماده کردم که بعد از گذشت دو ماه از پاییز باران پاییزی هم از شب در حال بارش بود و همچنان هم نم نم می بارید، با موتور در بارش پاییزی شهر مقدس قم خودم را به چهل اختران رساندم که هنوز هم مراسم شروع نشده بود و لحظاتی بعد خادمین با تجمع در کنار ضریح امامزاده موسی مبرقع ع با ذکر مصیبت خوانی توسط حاج آقا فاطمیان معاون فرهنگی آستان مراسم شروع شد و سپس درب ضریح باز شد و نذورات داخل ضریح را به اتفاق دیگر خادمین جمع آوری نمودیم.

رفتن داخل ضریح امامزاده موسی مبرقع فرزند بلافصل امام جواد علیه السلام

 و بعد از جمع نمودن کامل نذورات و پول های داخل ضریح ، توفیق نصیب شد برای سومین بار داخل ضریح مطهر فرزند بلافصل امام جواد علیه السلام بروم و سنگ مرقد مطهر حضرت موسی مبرقع ع و فرزندشان را از نزدیک زیارت کردم و برای همه دوستان و ارحامم دعا نمودم که یک فضای معنوی خاصی حکم فرما شده بود بعد از زیارت برادران نوبت به خواهران رسید وبعد درب ضریح بسته شد .

مقبره چهل اختران که چهل نفر از اولاد امامزاده موسی مبرقع دفن شده اند

شمارش پول های نذروات داخل ضریح مطهر

سپس همه خادمین جمع شدیم و پول های نذورات داخل ضریح را شمارش نمودیم با توجه به ماه محرم نذورات زیادی جمع شده بود و حجم پول ها زیاد بود حتی در بین اسکناس های تعدادی تراول ۵۰هزار تومانی  بود که نشان از ارادت مردم به این امامزاده عزیز بود و از طرفی حجم پول های خارجی هم زیاد بود که بیش از یک سبد فقط پول خارجی جمع شد که شمارش پول های خارجی سخت بود و من هم مشغول شمارش پول ها شدم وهرمبلغی را جداگانه دسته بندی می کردیم و تا ساعت ۱۱ شمارش پول ها طول کشید و کار خادمین به پایان رسید هرچند باز چند نفری در حال بسته بندی نمودن و شمارش دقیق بودند.

از طرفی هم یک پلاستیک فقط از بین پول ها نامه جمع کردیم نامه هایی که مردم برای امامزاده موسی مبرقع ع فرزند بلافصل امام جواد علیه السلام نوشته بودند.

ان شا الله توفیق زیارت این آستان مقدس چهل اختران شهر مقدس قم که جمعی از سادات (احتمالا چهل نفر) و امامزادگان از جمله امام زاده موسی مبرقع (ع) فرزند بلافصل امام جواد علیه السلام و دیگر فرزندان امامزاده موسی مبرقع و همچنین امامزاده زید ع از نوادگان امام سجاد علیه السلام دفن هستند نصیب همه شما دوستداران اهل بیت بگردد و همچنین خداوند به واسطه این امامزادگان عزیز حاجات ملتمسین به دعا و کسانی که نذراتی اهدا نموده اند را اعطا نماید و همه حاجت روا گردند.

به قلم: امیرمحسن سلطان احمدی

معرفی کوتاه امامزاده موسی مبرقع ع

امامزاده ای که فرزند امام جواد ع ،برادر امام هادی ع و عموی امام حسن عسکری ع است

زندگی نامۀ امامزاده موسی مبرقع

 موسی مبرقع فرزند امام جواد (ع) و سمانه مغربیه بود که از جانب پدر و مادر با امام دهم برادر می باشد. کنیه او ابوجعفر و ابوحمد نقل شده است. تاریخ ولادت او معلوم نیست. او در کوفه زندگی می کرد و سپس به قم مهاجرت نمود. او اولین کسی است که از سادات رضویه در سال ۲۵۶ هـ ق به شهر قم کوچ کرد، او تا هنگام مرگ، یعنی شب چهارشنبه ۲۲ ربیع الثانی سال ۲۹۶ در قم اقامت داشت و در شهر قم به دیار باقی شتافت و در منزل مسکونی خویش دفن شد، که امروزه یکی از زیارتگاه های معروف قم است.[۱

نماز خواندن آیت‌الله صافی گلپایگانی کنار ضریح امامزاده موسی مبرقع(ع)

دلیل نامگذاری مبرقع

امام زاده مبرقع در ابتداء سکونت در قم دائماً روی صورت خود بُرْقِع (روپوش) می‌انداختند تا چهرۀ ایشان شناخته نشود و به همین جهت، بزرگان عرب قم در ابتدا ایشان را نشناختند و به او نامه نوشتند که باید از قم برود.[۲]برخی نیز نوشته‌اند که چون وی شمایل بسیار زیبایی داشت، برای این که مردم در کوچه به وی نگاه نکنند، برقعی روی صورت می‌انداخت؛ از این رو به موسی مبرقع معروف شد.[۳]

تولد و خانوادۀ امام زاده موسی مبرقع

ابو جعفر موسی مبرقع پسر امام جواد محمد (امام جواد) بن علی (امام رضا) بن موسی بن جعفر (ع) است.[۴]

تاریخ تولد آن حضرت صریحاً معلوم نیست، ولی با توجه به قرائن و شواهدی می توان قویاً اظهار عقیده کرد که چون حضرت موسی مبرقع(ع) از برادر بزرگوارش امام علی النقی(ع) دو سال کوچکتر بوده و میان علماء هم بر این مسئله اتفاق نظر است و از طرفی هم به اتفاق جمیع علماء رجال و مورخین و محدثین و علماء انساب تولد امام هادی(ع) در سال ۲۱۲ هـ .ق بوده؛ لذا به دلالت مفاد وصیت حضرت امام جواد(ع) که شیخ کلینی در کتاب کافی با ذکر سند نقل می نماید، مبنی بر این که وصی خویش قرار دادم فرزند خود علی الهادی(ع) را نسبت به خود و خواهرانش . کار موسی (مبرقع) را نیز تا زمانی که به حد بلوغ برسد، به او سپرده است، می توان گفت که میلاد با سعادت موسی مبرقع(ع) در سال ۲۱۴ هـ .ق در مدینه بوده است.[۵]

محل دفن امام زاده موسی مبرقع

صاحب اعیان الشیعه به نقل از کتاب شجرۀ طیبه آورده است: موسی مبرقع در زیارتگاهی مشهور به چهل اختران در محله ای معروف به موسویان (موسویین) دفن است. در آن جا دو زیارتگاه کوچک و بزرگ است که فاصلۀ بین آنها حدود ۱۵ قدم است. در زیارتگاه  کوچک صورت دو قبر وجود دارد که یکی از آنها مقبره موسی مبرقع و دیگری قبر احمد بن محمد بن احمد بن موسی مبرقع است.[۶]

ماجرای مهاجرت امام زاده موسی مبرقع به کاشان و بازگشت مجدد او به قم

امام زاده موسی مبرقع در ابتداء سکونت دائماً روی صورت خود بُرْقِع[۷] می‌انداخت تا گمنام بماند. بزرگان عرب قم چون او را نشناختند به او پیغام فرستادند که از شهر خارج شو،‌ پس از آن موسی مبرقع از قم  به شهر کاشان مهاجرت کرد و در آن جا احمد بن عبدالعزیز بن دلف عجلی به او خوش آمد و خیر مقدم گفت، لباس های فاخر و گران بها بر وی پوشانده اسب های خوب به او هدیه داد و برای او هر سال مستمری (حقوق) به مقدار هزار مثقال طلا تعیین کرد. بعد از خروج موسی مبرقع از قم حسین بن علی بن آدم و شخص دیگری از رؤسای عرب وارد قم شدند و مردم قم را به خاطر اخراج موسی مبرقع سرزنش کردند. در نتیجه بزرگان عرب را در طلب او به کاشان فرستادند و موسی مبرقع را به شهر قم بازگرداندند. از او عذر خواهی نمودند،‌ اکرامش کردند، از مالشان برایش منزل خریداری نمودند، از قریه های هنبرد، اندریقان و کارچه برایش سهامی در نظر گرفتند. بیست هزار درهم به وی دادند و برایش زمین های فراوانی خریدند. پس این تاریخ خواهرانش زینب و ام محمد و میمونه دختران امام جواد (ع) به او ملحق شدند و زمانی که از دنیا رفتند در کنار حضرت معصومه دختر موسی بن جعفر دفن شدند.[۸]

نسل و ذریۀ امام زاده موسی مبرقع

موسی مبرقع دارای دو فرزند به نام های محمد و احمد بود.[۹]به فرزندان وی رضویون می گویند.[۱۰] نسل موسی مبرقع اکنون در قم و شهرری و برخی از شهرهای دیگر حضور دارند.[۱۱]

منابع پیرامون امام زاده موسی مبرقع

علاّمه نورى طبرسى (م ۱۳۲۰ ق) درباره احوال امام زاده موسی مبرقع  و همچنین ذریّه‏اش، کتاب جامعى با عنوان البدر المشعشع فى احوال ذرّیّه موسى المبرقع نوشته است که شرح حال کامل او در آن جا آمده است. همچنین کتاب دیگرى به زبان فارسى با نام ترجمه موسى المبرقع تألیف شیخ محمّد کجورى طهرانى (م ۱۳۵۳ ق) نوشته که حجم آن بیش از کتاب سابق است.

پی نوشت:

[۱]. ر.ک : علامه مجلسی، بحار الانوار، ج ۵۰، ص ۱۶۱، مؤسسۀ الوفاء، بی چا، بیروت، ۱۴۰۴هـ ق.؛ امین، سید محسن، اعیان الشیعه، ج ۱۰، ص ۱۹۴، دارالتعارف، بی چا، بیروت، ۱۴۰۶هـ ق؛ زرکلی،‌ الاعلام، ج ۷، ص ۳۲۷، به نقل از الذریعه، ج ۳، ص ۶۸ (تکمیل شود).

[۲]. ناصر الشریعه، محمدحسین، تاریخ قم، ص ۲۰۱، انتشارات رهنمون، چاپ اول، بی‌جا، ۱۳۸۳ش.

[۳]. صلواتی، فضل‌الله، تحلیلی از زندگانی و دوران امام محمدتقی علیه‌السّلام، ص ۴۵۱، اطلاعات، ۱۳۸۴ش.

[۴]. أمین عاملی، سیدمحسن، اعیان الشیعه، ج ۱۰، ص ۱۹۴، دارالتعارف، بی چا، بیروت، ۱۴۰۶هـ ق.

[۵]. کلینی، کافی، ج۱، ص ۳۲۵، انتشارات اسلامیه، بی چا، تهران، بی تا.

[۶]. أمین عاملی، سیدمحسن، اعیان الشیعه، ج ۱۰، ص ۱۹۵، دارالتعارف، بی چا، بیروت، ۱۴۰۶هـ ق.

  .[۷]نوعی روپوش است.

[۸]. علامه مجلسی، بحار الانوار، ج ۵۰، ص ۱۶۱، مؤسسۀ الوفاء، بی چا، بیروت، ۱۴۰۴هـق.

[۹]. أمین عاملی، سیدمحسن، اعیان الشیعه، ج ۱۰، ص ۱۹۵، دارالتعارف، بی چا، بیروت، ۱۴۰۶هـ ق.

[۱۰]. ر.ک:کتاب عمده الطالب

[۱۱]. رجایی، سید مهدی، المعقبون من آل ابی طالب، ج ۲، ص ۳۰، مؤسسه عاشورا، قم؛ همچنین ر . ک. قمی، شیخ عباس، منتهی الامال، ج ۲، ص ۶۱۸، انتشارات هجرت، چاپ دوم.