زنان عاشورا و زنان عاشورایی/عاشورا شناسی(۵)

پنجمین جلسه دوره عاشورا شناسی ۱۵ آذر ۹۱ با موضوع زنان عاشورا و زنان عاشورایی با سخنرانی حجت‌الاسلام علی روح‌اللهی، استاد حوزه علمیه قم، ددر شبستان نجمه برگزار شد که در ادامه گزیده ای از این جلسه تقدیم تان می گردد:

چرا امام زنان و کودکان را به کربلا برد؟

حضرت اباعبدالله(ع) برای تحقق بخشیدن به مشیت الهی زنان و کوکان را به همراه خود به کربلا آورد چرا که خداوند اراده داشت این الگوها را به زنان شیعه بشناساند و بفهماند که در اسارت هم می‌توان دین‌داری کرد و در راه حمایت از حق اسارت را به بند کشید.

اگر زنان و کودکان در مدینه می‌مانند و همراه با امام حسین(ع) به کربلا نمی‌آمدند، لشکریان یزید به آن‌ها تعرض و آن‌ها را اذیت می‌کردند و این باعث می‌شد که حضرت سیدالشهدا(ع) از ادامه مسیر باز بماند.

امام چه زنانی را برای سفر کربلا انتخاب کرد و با خود به کربلا آورد؟

امام حسین(ع) تمام زنان اطراف خود را به کربلا نبردند، بلکه افرادی که اعتقاد به قیام امام حسین(ع) داشتند و از شجاعت، بینش سیاسی و اجتماعی و زبان خطبه خوانی برخوردار بودند را به همراه خود بردند تا بتوانند حق را تشخیص و با شجاعت و ایراد خطبه دشمن را رسوا کنند.

کدام همسر امام در کربلا بود؟

از همسران امام حسین(ع) شهربانو مادر حضرت امام سجاد(ع) بعد از تولد این حضرت وفات یافت و در کربلا حضور نداشت، لیلا مادر حضرت علی اکبر(ع)، در مدینه ماند و به کربلا نیامد و رباب مادر حضرت علی اصغر(ع)، امام حسین(ع) را همراهی کرده و در کربلا حضور داشت.

رباب مادر حضرت علی‌اصغر(ع) پس از واقعه عاشورا، وقتی که از مدینه برگشت، تا یک سال برای امام حسین(ع) عزاداری کرده و به زیر سایه نرفتند و در حالی که خواستگاران فراوانی داشتند، تا آخر عمرشان حاضر نشدند به کسی پاسخ مثبت بدهند.

شهدای زن در واقعه عاشورا 

پنج زن در این حادثه شهید شدند که یکی از آن‌ها مادر وهب بود و پس از شهادت پسرش به خاطر حمایت از امام حسین(ع) با ضربه رستم غلام شمر به شهادت رسید.

دو زن دیگر پس از شهادت حضرت اباعبدالله(ع) در هجوم لشکریان یزید به خیمه‌ها زیر دست و پا رفته و به شهادت رسیدند، یک زن در شام به علت حمایت از خاندان آل رسول(ص) در درگیری شهید شد و حضرت رقیه(س) پس از آوردن سر مبارک امام حسین(ع) و دیدن آن سر به شهادت رسیدند.

نقش مهم حضرت زینب (س) در قیام عاشورا

نقش حضرت زینب در حادثه عاشورا و پس از شهادت امام حسین(ع)با خطبه‌خوانی و رسوا کردن عبیدالله بن زیاد و یزید نقش مهمی را ایفا کرد،اگر حضرت زینب(س) با شجاعت و خطبه‌خوانی خودشان، یزید و یزیدیان را رسوا نمی‌کردند،‌ واقعه عاشورا در کربلا دفن می‌شد.

حضرت زینب(س) به غیر از هدایت کاروان و رسوا کردن دشمنان امام حسین(ع) دو نیرنگ یزیدیان را نقش بر آب کرد؛ چرا که آن‌ها قصد داشتند اهل‌بیت رسول خدا(ص) را خارجی معرفی کنند تا مردم پی به نسب ایشان نبرند و به جنگ با آن‌ها بپردازند اما حضرت زینب(س) در تمام خطبه‌ها و صحبت‌هایشان به نسبشان و این‌که فرزند رسول خدا(ص)، امام علی(ع)‌ و حضرت زهرا(س) هستند اشاره کردند.

پاسخ حضرت زینب (س) به نیرنگ های یزیدیان بعد از شهادت امام

نسبت دادن واقعه عاشورا و کشته شدن امام حسین(ع) از طرف خدا دومین نیرنگ یزیدیان بود که  حضرت زینب در پاسخ به این نیرنگ فرمودند که ما خاندان پیامبر(ص) و اهل کسا هستیم و آیه تطهیر و مباهله در شأن ما نازل شده، پس ما بهترین خلق خدا هستیم و خدا ما را دوست دارد.

حضور زنان در کربلا و وظایف زنان عاشورایی

هرچند که مشارکت زنان در فعالیت‌های اجتماعی و جهاد واجب نیست، اما وجود آن‌ها تأثیر بسزایی در تحقق بخشیدن به اهداف اسلام و جامعه دارد.

صبر و مقاومت  از ویژگی‌های زنان عاشورایی

زنان عاشورایی نیز باید از صبر بالایی برخوردار باشند و به سادگی بی صبر و تحمل نشوند، چرا که هم در ارتباط با همسر کم تحملی آفت زا است و در روابط اجتماعی آفت به بار می‌آورد.

حفظ نماز و حجاب توسط زنان عاشورایی

حضرت زینب(س) و زنان واقعه عاشورا در اوج اسارت، فشارهایی که دشمن به ایشان وارد می‌کرد نمازشان را ترک نکردند و نسبت به حجابشان دقت فراوانی داشتند.

بصیرت و شجاعت زنان عاشورایی

بصیرت ‌داشتن و شجاعت دفاع از ارزش‌ها ویژگی بارز زنان بازمانده در واقعه عاشورا بود، چرا که بصیرت آن‌ها باعث تشخیص راه صحیح و شناخت امام حسین(ع) بود و شجاعت آن‌ها سبب شد که با اقتدار در مقابل یزیدیان ایستادگی داشته باشند و با ایراد خطبه آن‌ها را رسوا کنند.

 مدیریت خلاق در شرایط بحران، ‌استفاده صحیح از موقعیت‌ها، عمق بخشیدن به بعد عاطفی کربلا و حفظ عزاداری و گریه بر مصائب اباعبدالله(ع) از دیگر ویژ‌گی‌های زنان عاشورا بود و باید از آن‌ها الگو گرفته و در رفتار خود پیاده کنیم.

به قلم: امیرمحسن سلطان احمدی