ویژگی‌های اخلاقی آیت‌الله حق شناس/عالم ربانی

به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی دست نوشته‌های معارفی امیرمحسن سلطان‌ احمدی:مراسم سالگرد ارتحال آیت الله حق شناس از استادان برجسته اخلاق شهر تهران شامگاه شنبه اول مرداد ماه ۱۴۰۱ شمسی در امامزاده اسماعیل(ع) بازار تهران با سخنرانی حجت الاسلام والمسلمین سید میرهاشم حسینی از شاگردان ایشان برگزار شد که توفیق شرکت در این مراسم نصیبم شد.

استاد میرهاشم در این مراسم به بیان ویژگی های شخصیتی آیت الله حق شناس پرداختند که در ادامه گزیده یادداشت هایم از سخنان ایشان را تقدیم شما معارف جویان عزیز می نمایم تا شما نیز از این طریق بهره مند از این جلسه شوید.

عالم ربانی و رسیدن به مقام خشیت

خداوند در آیه ۲۸ سوره فاطر می‌فرماید: «إِنَّمَا یَخْشَی اللَّهَ مِنْ عِبَادِهِ الْعُلَمَاءُ ۗ؛ هر آینه از میان بندگان خدا تنها دانشمندان از او می‌ترسند.»، در بین بندگان خدا رسیدنب ه مقام خشیت فقط و فقط ویژه علمای ربانی است، و آن‌ها می‌رسند و در ادامه خداوند می‌فرماید: «إِنَّ اللَّهَ عَزِیزٌ غَفُورٌ؛ و خدا پیروزمند و آمرزنده است.»

خداوند هم عزیز و هم غفور است و این مرتبه خیلی با عظمت است. یعنی اگر کسی بدترین خطاها و بی‌حرمت‌ها را هم نسبت به خدا انجام داده باشد، توبه کند خداوند او را می‌بخشد. همچنین خداوند عزیز است که دارای عزت و نفوذ ناپذیری است.

این دو مرتبه یعنی غفور و عزیز بودن خداوند برای ما قابل درک نیست، این مرتبه اوجی دارد که هم خداوند عزیز و هم غفور است ولی فقط علمای ربانی به آن دسترسی پیدا می‌کنند و وقتی به این مقام رسیدند دیگر مقام خوف را عبور کردند و خوفی نیست و خشیت است.

علت سیر خوفی و قرار داشتن در مقام خوف

اگر سطح معرفی فردی پایین باشد و او اهل هوای نفس هم باشد، چنین فردی در مقام خوف است و ترس دارد و فقط جهنم را می‌بیند، لذا حرکت و سیر او نیز خوفی است و اگر عبادتی هم انجام می‌دهد از روی ترس جهنم و عقوبت آن است. و این حرکت خوفی در آن اوج معرفتی نیست.

اما علمای ربانی به مرحله خشیت می‌رسند که یک مرحله خاص است و آن‌ها در این مقام متوجه می‌شوند که در مقابل یک عظمت هستند که این عظمت الهی حد و مرزی ندارد و خداوند عزیز و غفور است.

وقتی علمای ربانی این عظمت را می‌بینند از خوف رها شده و دیگر در فضای گناه نیستند که از گناه صحبت شود، و فوق گناه هستند و نگاه آن‌ها هم در این مقام به جهان عجیب است و می‌گویند همه چیز عالم از روی حساب و کتاب است.

آیت الله حق شناس قبول نداشت که اثر گذرا است!

مرحوم آیت الله حق‌شناس هرگز در طول عمرشان قبول نداشت که من روی کسی اثر گذار بوده ام! برخی می‌گفتند که حاج آقا کلام شما روی ما اثر گذاشت اما ایشان قبول نمی‌کرد و می‌گفت همه چیز دست خدا است و من کسی نیستم که اثری گذاشته باشم! و وقتی کسی باز می‌گفت چطور شما این قدر اثر گذار هستید؟ برای فهم ما در جواب می‌گفت در کل عمرم هرگز کلامی غیر ا زکلام خالق از گلوی من خارج نشده است!

کسی نمی‌تواند ادعای شاگردی ایشان را بکند، آیت الله حق‌شناس کجا و ما کجا! من فقط یک مدت نزد ایشان کفایه را خواندم و هرگز جرات ندارم بگویم شاگرد ایشان هستم!

مقام علمی آیت الله حق شناس و داشتن اجازه اجتهاد از ۱۲ مجتهد

یکی از ویژگی‌های ایشان که خیلی از اوقات از آن غفلت می‌شود، سطح علمی ایشان است. ایشان همیشه طبق عقلانیت و محور علم جلو می‌رفتند، و عقلانیت و علم در وجود ایشان بود.

ایشان از ۱۲ نفر از مجتهدین اجازه اجتهاد داشت. . آیت الله العظمی سبحانی می‌گفتند وقتی ما به قم آمدید، آیت الله حق‌شناس نور چشم آیت الله العظمی بروجردی بودند!

اما ایشان از دهه ۶۰ دید که کار تربیتی لازم است و وارد این کار شد و خود را وقف این امر نمود. خیلی از بچه‌های جبهه پای درس ایشان و در مسجد ایشان می‌آمدند.

مقید بودن به فرستادن صلوات هنگام شنیدن اسم امام و رهبری

آیت الله حق‌شناس مقید بود وقتی اسم امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری برده می‌شود باید صلوات فرستاد و می‌فرمود چه رهبر کبیر و چه رهبر معظم وقتی اسم آن‌ها می‌آید باید صلوات بفرستید، چون علمدار هستند و باید از علمدار حمایت کرد که اگر علم افتاد هیچ چیز باقی نمی‌ماند.

تاکید ایشان بر سحر و نماز شب و دعا

روی بحث سحر و نماز شب و کنترل زبان خیلی تاکید داشتند و در بلا و گرفتاری هم به صبر توصیه می‌کردند و وقتی بدترین بیماری‌ها برای ایشان پیش می‌آمد می‌گفت با اینها رفیق شدم!

روی دعا هم خیلی تاکید داشتند و می‌فرمودند دعا زندگی انسان را عوض می‌کند.

آیت الله حق شناس اهل ذکر و ورد خاص نبود

بحث حب اهل بیت (ع) در وجود ایشان موج می‌زد و زیارت عاشورای ایشان معروف بود و در بررسی زیارت عاشورا در کتب شیعی آن زیارت عاشورا را جمع آوری کرده بودند.

اهل ذکر و ورد نبودند و می‌گفتند هر چه لازمه سیر و سلوک و اذکار بوده همه را اهل بیت (ع) علنی بیان فرموده‌اند و خودشان هم اگر چیزی می‌گفتند آن را از اهل بیت (ع) نقل می‌نمودند.

بالاترین و خصوصی ترین ذکر از نظر ایشان

اگر کسی درخواست ذکری خاص، یا ذکری خصوصی می‌نمود، باز ایشان همان زیارت عاشورا یا دعای توسل را توصیه می‌نمودند و می‌گفتند بالاترین ذکر صلوات است و بهترین ذکر هم روضه بر امام حسین (علیه السلام) است.

عاشق حضرت علی اصغر(ع) تا آخرین لحظات عمر

در بین ۱۴ معصوم این ۱۴ نور همه پاک و خوب هستند اما یک مدت که می‌گذرد برخی با یکی از آن‌ها جور می‌شود و انس می‌گیرد، و آیت الله حق‌شناس نیز با حضرت علی اصغر (ع) انس گرفته بودند و علی اصغری بودند.

اگر کسی عاشق شد، نشانه‌های معشوق را هم می‌گیرد! ایشان عاشق روض علی اصغر (ع) بودند و در آن اواخر عمرشان نشانه‌های علی اصغر (ع) هم برای ایشان پیش آمد که به علت مشکل تنفس و ریه، گلوی ایشان را سوراخ کردند که از این طریق تنفس کنند و همچنین زهرایی هم بودند که در هنگام احیای ایشان پهلوی ایشان شکست.

حتی موقع ایام رحلت و تشییع و دفن ایشان هم مقارن با ایام و روز عزای شش ماهه شده بود.

پدیدآورنده:

به کوشش: امیرمحسن سلطان احمدی

www.soltanahmadi.ir