فضیلت احترام گذاشتن به دیگران/معیار احترام به سادات

تقسیم افراد به دو دسته

یکی از اموری که به آن خیلی سفارش شده است این است که انسان مسلمان به برادر مؤمن خود احترام بگذارد. احترام و اکرام مؤمن به دو صورت است که اولا به‌طور عموم نسبت به همه مؤمنان احترام قائل باشد و نسبت به آن‌ها این احترام را داشته باشد و دوم اینکه یک وقت هست که به افراد خاص دستور احترام و اکرام را داده‌اند که باید طبق دستور شارع مقدس به این افراد خاص هم احترام گذاشت.

احترام گذاشتن به افراد دارای فضیلت‌های اکتسابی

این افراد خاص به چند دسته تقسیم می‌شوند. دسته اول کسانی هستند که دارای یک سری از فضیلت‌های اکتسابی هستند که شارع مقدس دستور داده که به آن‌ها احترام بگذارید. مانند علما و دانشمندان و اهل علم که اینها دارای فضیلت علم و دانش هستند یا کسانی که اهل تقوا هستند که یک فضیلت معنوی دارند که توصیه شده به این دسته خاص احترام گذاشته و آن‌ها را اکرام کنید.

احترام افراد مُسن و پیر حتی بدون فضیلت

دسته دوم یک سری افرادی هستند که دارای فضیلت هستند اما این فضیلت آن‌ها اکتسابی نیست، اما شارع مقدس دستور داده که به این افراد نیز در جامعه احترام بگذارید. این افراد در جامعه افراد مسن و پیر هستند که فضیلت اکتسابی ندارند اما شارع دستور احترام گذاشتن به آن‌ها را داده است.

سیره عملی ائمه اطهار(ع) نیز احترام گذاشتن به بزرگترها و سالخوردگان بوده است. امام حسین(ع) هیچ‌گاه در راه رفتن از برادر بزرگترشان امام حسن(ع) جلوتر نمی‌رفتند؛ هر چند هر دو امام بودند و فاصله سنی کمی هم داشتند، اما امام حسین(ع) احترام برادر بزرگتر را داشتند و این یک دستورالعمل از سیره عملی ائمه(ع) به ماست.

حالا اگر عامل به این عمل باشید، شارع مقدس آثار فراوان دنیوی و اخروی برای عامل آن در نظر گرفته است که در روایات هم به آن اشاره شده است. شاید افرادی باشند که فضیلت کمتری نسبت به ما داشته باشند، اما باید تکریم شوند. مثلا علم و معنویت ما از شخصی بیشتر است، اما شارع مقدس دستور داده که به خاطر پا به سن بودن او، به این فرد احترام بگذارید.

احترام گذاشتن به افراد با شرافت و دارای اصالت خانوادگی

اما دسته سوم که دستور احترام به آن‌ها را به ما داده‌اند کسانی هستند که دارای شرافت و اصالت خانوادگی هستند. کسانی که نسبت به ایمان و تقوا از ما سبقت گرفته‌اند و یا اینکه قبل از ما ایمان آورده‌اند. در مجلسی پسر حاتم طایی وارد شد و پیامبر(ص) او را احترام کرد و فرمودند او از خانواده شریفی است و این احترام هم به خاطر ثروت پدرش نبود بلکه فرمودند به خاطر فضیلتش است.

ملاک و معیار ارزش‌ها در اسلام

ملاک و معیار ارزش‌ها در اسلام ثروت و فقر نیست بلکه ملاک در اسلام مسائل معنوی است. مثلا کسی مسلمان است ولی فقیر است و مرتکب معاصی می‌شود، اما در مقابل کسی مسلمان است و از راه مشروع پولدار شده اما با تقواست، حالا اگر بگوییم این فقیر ارزش بیشتری از این پولدار دارد، درست نیست، چون ملاک فقر و ثروت نیست بلکه تقوا و معنویت است.

احترام گذاشتن به سادات / سادات چه کسانی هستند؟

دسته چهارم سادات است که توصیه شده به سادات احترام بگذارید. از نظر فقهی دایره سادات وسیع است و سید با سادات که ما می‌گوییم متفاوت است.

دایره سادات از طرف پدر به جد پیامبر(ص)، هاشم می‌رسد، اما سادات در اصطلاح ما کسانی هستند که از طرف حضرت زهرا(س) منتسب به پیامبر(ص) هستند و این گروه مورد احترام هستند. هر چند امیرالمؤمنین‌(ع) فرزندانی جز حضرت زهرا(س) داشتند ولی غرض ما در این بحث کسانی هستند که از طرف حضرت زهرا(س) به پیامبر(ص) می‌رسند.

معیار احترام به سادات

این سادات را اگر از نظر معنوی فضیلت داشته باشند باید تکریم کرد نه اینکه چون انتساب دارند.این را در نظر بگیرید که فردی اهل تقوا و معنویت در کنار یک سید که او نیز اهل تقوا و معنویت است قرار دارد، گرچه اینجا تقریبا هر دو از نظر فضایل یکی هستند، اما احترام بیشتر سید لازم است.

احکام اسلامی برای همه جاری است حتی سادات

اسلام کسی را در گناه کردن مستثنی نکرده؛ حتی اگر از سادات است. اگر کسی منتسب به پیامبر(ص) و از سادات است، اگر خطا کرده و مرتکب خلافی شود که از نظر احکام اسلامی حد و قصاص دارد او نیز استثنا نیست، چراکه احکام اسلامی برای همه جاری است، چه فرد سید باشد یا نباشد.

هر چقدر انسان به دیگران بیشتر احترام بگذارد، این احترام از نظر روحی بر روی انسان تأثیر مثبتی می‌گذارد و در مقابل بی‌احترامی هم آثار بد خود را بر روی روح انسان می‌گذارد.

پدیدآورنده:

به کوشش: امیرمحسن سلطان احمدی

www.soltanahmadi.ir