فرد غافل و خود شیفتگی در بیان استاد شجاعی / یکی از شراب های طهور

به نام خدای لوح و قلم

استاد محمد شجاعی،مدیر عامل موسسه منتظران منجی و استاد حوزه و دانشگاه در جلسه هفتگی انسان‌شناسی که شامگاه سه‌شنبه ۱۹ آبان‌ماه ۱۳۹۴ در مسجد الرضا(ع) قم برگزار شد مباحثی پیرامون شخص غافل،تشکیل روح متناسب با برزخ با اعمالمان در دنیا،فحشای باطن و جهنم اخلاق،إِنَّا لِلّهِ وَإِنَّا إِلَیْهِ رَاجِعونَ؛یکی از شراب های طهور خداوند به صحبت پرداختند که در ادامه یاداشت هایم از این جلسه را تقدیم می دارم.

گمان فرد غافل از مقصود خدا در دین

استاد در ابتدای جلسه در ادامه مبحث علامات شخص غافل با اشاره به حدیثی از امام علی(ع) درباره شخص غافل بیان کرد: در روانشناسی شخص عاقل و غافل این که فرد غافل گمانش این است که مقصود خدا از دین و خطابات دینی غیر از دل و قلب انسان است و بهره آن را در احراز دنیا می‌داند.

فرمول اساسی رابطه دنیا و آخرت / تشکیل یک روح مناسب با شرایط آخرت

 به فرمول اساسی رابطه دنیا با آخرت مانند جنین در رحم دنیا توجه نمایید، در حرکت یک جنین به یک دنیا تهیه یک بدن سالم به دنیا است و همین طور این حرکت به آخرت و برزخ نیز چنین است، چون هدف تشکیل یک روح مناسب با شرایط آخرت است که بتواند در آنجا زندگی کند.

با اعمالمان در دنیا برای برزخ بدن برزخی بسازیم

 ما با اعمالمان در برزخ بدن برزخی داریم و با اخلاق و عقایدمان نفس برزخی را می‌سازیم و آن چیزی که از ما می‌خواهند قلب است چون خدا با قلب‌ها کار دارد و اصل حقیقت هر انسان قلب و دل او است.

به جای بدن با قلبتان به سوی خدا حرکت کنید/برتری عبادت قلبی بر عبادت جسمی

 انسان که با قلبش به سوی خدا حرکت کند زودتر به مقصد می‌رسد تا کسی که بدنش را بدون توجه به سمت خدا حرکت می‌دهد در اصل قبولی نماز با حضور قلب است اما برخی بدنشان یک سری حرکاتی انجام می‌دهد، رکوع، سجود ، قیام ، قنوت یک حرکات بدنی اما نمی‌داند این حرکات چیست؟ نمی‌داند این اذکاری که میگوید چه هستند؟ با این نمازش چیزی به قلبش نمی‌رسد فقط یک ظاهر است، در صورتی که مهم در دین قلب است که باید مناسب با شرایط زیستی بهشت شکل بگیرد که یک بخش آن بوسیله همین نماز، زکات، خمس و … و بخش دیگر آن که بسیار مهم است بوسیله اخلاقیات تشکیل شود.

جهنم اخلاق سوزنده‌تر از جهنم اعمال است

جهنم اخلاقی خیلی سوزاننده‌تر و طولانی‌تر از جهنم اعمال است، یک آدم بد اخلاق یا حسود که دائما دلش در حال رقابت با اطرافیانش است، حسرت می‌خورد جهنمش با جهنم قمارخواران فرق دارد بلکه جهنم او که جهنم اخلاقی است خیلی خطرناک تر از بقیه است.

فحشای باطن بدتر از فحشای ظاهر

فحشا یک قسمت آن با بدن صورت گرفته، شامل زشتی‌هایی می‌شود که با بدن انجام شده است اما فحشای باطن به مراتب بدتر از فحشای ظاهر است ولی ما چون ظاهرگرا هستیم اگر یک خانم بد حجاب یا یک فرد زنا کار را ببینم او را تحقیر می‌کنیم و در جامعه خُرد می‌کنیم.

 اما در مقابل یک فردی نماز می‌خواند و ظاهری خوب هم دارد اما این یک فرد فتنه‌گر است، بدبین است در منزل با زن و بچه‌اش بد اخلاق است ولی کسی این باطن او را نمی‌بیند و او را زشت نمی‌شمارد و ما هم این‌ها را زشت نمی‌دانیم چون به نوعی خود شیفتگی داریم.

غافل عیب دیگران را می‌بیند و عیب خود را نمی‌بیند

انسان غافل با دیگران زیاد  ور می‌رود و بدی‌های آنها را زیاد بررسی می‌کند اما خودش را نمی‌بیند در خودشیفتگی انسان عیب‌های خود را نمی‌بیند اما به دیگران نگاه می‌کند و زود عیب دیگران را می‌بیند و از آنها متنفر می‌شود؛ اگر هم کسی عیب او را بگوید  که شما فلان عیب را دارید باز او عیب خودش را نمی‌بیند و به نوعی سر خودش را کلاه می‌گذارد ولی در برابر دیگران سختگیر است در صورتی که خودش صدبرابر دیگران عیب دارد اما نمی‌خواهد عیب خود را ببیند.

 هر چند این خودشیفتگی یک اثر طبیعی است بنابراین وقتی می‌خواهید توجه به خوبی‌های خود بکنید ذکر الحمدالله را بگوید .خوش به حال کسی که با پرداختن به عیب خودش عیب دیگران را فراموش می‌کند.

شیطان عیوب دیگران را چند برابر نشان ما می‌دهد

ما ذاتا خصلتی داریم که عیب‌های دیگران را چند برابر خودش بزرگ می‌کند و چون ما به عیب دیگران نگاه می‌کنیم، یک دفعه آن افراد در نظرمان خیلی بد می‌شوند و شیطان نیز آن را چند برابر می‌کند اما خدا دارد از یک حقیقت ما را با خبر می‌کند که شما آن چه را دریافت کرده‌اید عین حقیقت نیست، آدم‌های خیلی بدی دور پیامبر(ص) بودند اما پیامبر(ص) آنها را تحمل می‌کرد و می‌گفت من به خوبی‌هایشان نگاه می‌کنم.

مراقب باشید خود شیفته نشوید

ما نیز باید درست به خودمان نگاه کنیم تا خود شیفته نشویم، ما حق نداریم خود را بهتر از دیگران بدانیم این می‌شود خوب دیدن که باعث می‌گردد صبر، تحمل و شکرمان زیاد شود.

درگیر شدن با خدا برای از دست دادن یک نعمت و ندیدن نعمت‌های بی‌شمارش

ما حتی نسبت به خدا هم همین طور هستیم، خدا به انسان بی نهایت نعمت داده است به حدی که نمی‌توانیم نعمت‌هایش را بشماریم و شکر آن را به جا بیاوریم حتی نمی‌توانیم شکر یک نعمت الهی را انجام بدهیم، حال خداوند برای اصلاح حال ما و لطفش به ما لازم شده است که از ما چیزی را بگیرد یا نعمتی را به ما نمی‌دهد و یا اینکه دعایمان را مستجاب نمی‌کند اما بشر اینقدر بد است از خدا قهر می‌کند، گله می‌نماید اما نمی‌بیند که خدا به او بی‌نهایت نعمت داده و غرق در نعمت‌های الهی است حال یک نعمت را از او گرفته اینجور با خدا درگیر می‌شود.

إِنَّا لِلّهِ وَإِنَّا إِلَیْهِ رَاجِعونَ؛ یکی از شراب‌های طهور خدا

مؤمن تا یک مشکل برای خودش پیش می‌آید سریع می‌گوید؛ إِنَّا لِلّهِ وَإِنَّا إِلَیْهِ رَاجِعونَ؛ یکی از شراب‌های طهور خداوند مصداقش همین آیه است که وجود انسان را از غصه، اضطراب، ناراحتی پاک می‌کند و خود را منتسب به خدا می‌کند و این طور جان و روح انسان آرام می‌شود، به چنین انسانی باید مژده داد که او خوشبخت است و از جهنم دور و در امان است.

حال چرا برخی در مقابل آزمایش و امتحان الهی نمی‌گویند؛ إِنَّا لِلّهِ وَإِنَّا إِلَیْهِ رَاجِعونَ، چون ما ظاهرگر شده‌ایم حتی یک کار مذهبی انجام می‌دهیم بیشتر با ظواهر آن کار داریم هیچ وقت این کار مذهبی به قلب و باطن نمی‌رسد اصلا با قلب کاری ندارد، نشانه آن هم همین نماز و قرآن خواندن ما است که هیچ اثری ندارد همه‌اش ظاهری بوده و به قلب نرسیده است.

به قلم: امیرمحسن سلطان احمدی