جریان‌شناسی فکری اصحاب امام حسین(ع)/عاشورا شناسی(۴)

چهارمین جلسه دوره کوتاه‌ مدت عاشوراشناسی حرم مطهر حضرت معصومه(س)  در آذرماه ۱۳۹۱با موضوع «جریان‌شناسی فکری اصحاب امام حسین(ع)» در شبستان حضرت نجمه(س) حبا سخنرانی حجت الاسلام گنجی برگزار شد. که در ادامه یاداشت هایم از این جلسه تقدیم می گردد:

عظمت بالای یاران و اصحاب امام حسین(ع)

در مجموعه یاران همه انبیا، اوصیا و همه خوبان عالم چه در گذشته و چه در آینده و تا قیامت هرگز به عظمت یاران سالار شهیدان نمی‌رسند البته در رتبه دوم یاران حضرت ولیعصر(عج) شاگردان کلاس دوم عاشورا محسوب می‌شوند.

 عاشق بودن اصحاب به امام

در روایات از کلمه عشق بسیار کم استفاده شده است. مرحوم شیخ عباس قمی در «سفینه البحار» حرف عین کلمه عشقه این روایت را ذکر کرده است. عشق یک نوع گیاه خاصی است که هر چیز را پیدا کند به گرد او می‌چرخد و می‌چسبد. عرب به این نوع گیاه، عشق می‌گوید و امام علی(ع) وقتی به کربلا رسیدند آهی کشیدند و فرمودند «این سرزمین قتلگاه و شهادتگاه عشاق شهید است» که اینجا حضرت از یاران امام تعبیر به عشقاً کرده‌اند.

 بی‌اعتنایی اصحاب امام به بهشت و حورالعین

خداوند «حورالعین» را برای یاران امام آفریده ولی آنها اصلاً به حورالعین نگاه نمی‌کنند و حورالعین به خدا شکایت می‌کند و آنجا در بهشت یاران امام نه بهشت و نه حورالعین را نگاه نمی‌کنند.

آنها حتی در بهشت هم محو جمال امامشان هستند نه تنها در این دنیا بلکه فردای قیامت نیز عاشق و بی‌قرار امام حسین(ع) هستند. آنها به مقام فنا و ذوب شدن در ولایت رسیده‌اند و فانی شده‌اند.

چگونگی شناخت اینکه دوست خدا هستیم

ما از کجا بدانیم دوست خدا هستیم؟ حال محب کیست؟ یکی از نشانه‌هایش این است که به طور مثال ما ثروت را می‌خواهیم ولی خدا فقر را می‌خواهد یعنی من چیزی می‌خواهم ولی خدا چیز دیگری می‌خواهد؛ اما می‌گوییم خدایا چون تو اراده کردی من از اراده خودم دست بر می‌دارم. این نشانه‌های محبان است و هرگز از خدا گله نمی‌کند و راضی است.

 عشق، محبت لبریز و شدید است و وقتی امام علی(ع) کلمه عشاق را به یاران امام حسین(ع) تعبیر می‌کند یعنی یاران امام چنین ویژگی دارند که در کلاس رضایت و رضایتمندی، ساده‌زیستی، سحرخیزی و عدم وابستگی قبول شده‌اند و تمام ویژگی‌های یک دوست اعلاء در حد یاران امام حسین(ع) بوده است.

درس ها و صفات اصحاب در کلمه عشق خلاصه می شود

درس‌ها و صفات اصحاب امام در یک کلمه عشق خلاصه می‌شود و بقیه صفات در زیر مجموعه این عشق است. عالم هزار عاشق را به خود دیده باشد؛ اما هیچ عاشق و شهیدی از گذشتگان گوی سبقت را از عاشقان و شهیدان کربلا نربوده است و از آیندگان هم نمی‌تواند به این افراد ملحق شوند.

بی نظیران تاریخ

تمام مسائل اخلاقی یا مقدمه محبت یا میوه محبت هستند و وقتی به محبت خدا رسیدید تسلیم محض خداوند شدند. اصحاب امام حسین(ع) نیز همه مقدمات را طی کرده و تمام میوه‌های محبت را چیده بودند و اینان بی‌نظیرانی هستند که نه در گذشته و نه در آینده نمونه ندارند.

 نمونه‌ای از شجاعت یاران امام

شما از یاران امام حسین(ع) شکوه نمی‌شنیدید. «مسلم این عوسجه» در آخرین لحظات شهادتش با آن همه زخم به حبیب ابن مظاهر گفت «از این مظلوم یاری کن و هیچ شکوه‌ای نمی‌کند».

چه عشقی هست که احساس درد نمی کند؟

«قطب راوندی» در کتاب «خرائج» روایاتی نقل می‌کند از امام حسین(ع) که امام به یارانش می‌فرمایند «من از جدم شنیدم که تو به شهادت می‌رسی در کربلا و گروهی هم با تو به شهادت می‌رسند که احساس درد آهن را نمی‌کنند. حال این چه عشقی است که احساس درد هم نمی‌کنند؟ لذا یاران امام برای رفتن از هم سبقت می‌گرفتند. آنها روحشان رفته بود و جسمشان نیز تابع روح می‌دوید. شب عاشورا هم با هم شوخی می‌کنند چون می‌دانستند فردا روز وصال است».

اسوه و الگوی تمام رادمردان عالم

یاران امام حسین(ع) به جایی رسیدند که اسوه و الگوی تمام رادمردان عالم شدند. هرکس دنبال اسوه می‌گردد و می‌خواهد سیر و سلوک کند، یاران امام را الگوی خود قرار می‌دهد و حال خداوند در مقابل این یاران امام چه کرد. برای قبض روح عزرائیل و انصارش می‌روند؛ اما در قضیه یاران امام حسین(ع) خداوند مستقیماً شهدای کربلا را قبض روح کرده است یعنی آنها اینقدر در اخلاص بی‌نظیر بوده‌اند و مال خود خدا که خدا آنها را قبض روح می‌کند و دوم اینکه حضرت رسول(ص) آنها را غسل می‌دهد.

بلکه آنها غالب مثالی داشتند و این غسل را نامحرمان نمی‌توانند ببینند و خطاب خدا این بود «یا ایها النفس المطمئنه ارجعی الی ربک راضیه مرضیه فادخُلی فی عِبادی وادخُلی جَنّتی».

به قلم:امیرمحسن سلطان احمدی