خاصیت نفس لوامه/کمال انسانی چیست؟

به گزارش کلینیک روح درمانی،آیت‎الله العظمی عبدالله جوادی آملی امروز ۲۷ آبان، در درس تفسیر خود در مسجد اعظم گفت: اتحاد ظالم و مظلوم و هاتک و مهتوک در یک نفر ممکن نیست مگر اینکه شقوق مختلفی برای نفس قایل بشویم. در آیه «وَقَدْ خَابَ مَن دَسَّاهَا»(۱۰ سوره شمس) نشان می دهد که نفس لوامه را انسان با گناه دفن می‌کند و به او خیانت می‌کند پس یا مراحل نفوس و یا شئون آن مختلف است و این نفس لوامه که در کنار قیامت ذکر شده انسان را سرزنش می‌کند و نفس دیگر هم طبیعت انسان است که از گناه لذت می‌برد.
وی اظهار کرد: عالم ظاهری دارد که بشر آن را درک می‌کند و حقیقتی دارد که مطیع و تسبیح گوی حق هستند و چند طایفه آیات که از سجده و تحمید ماسوی سخن می‌گویند این حمد به چهره ملکوتی هر شیء وابسته است.
خاصیت نفس لوامه

وی عنوان کرد: نفس لوامه هم معادذلله شبیه قرآن است، افاضه است و دمیدنی نیست، جنبه ارتباطی با الله دارد و همان است که ما به او ظلم و خیانت و تدسیس می‌کنیم وگرنه در یک شیئ فرض ندارد که هم داس و هم مدسوس باشد. این نفس چراغی در وجود است که ما فتیله آن را پائین می‌کشیم.
آیت‌الله جوادی آملی گفت: انسان چرا در حال احتضار برمی‌گردد و بعد از مرگ تقاضای برگشت می کند زیرا نفس زنده شده و فهمیده است و درک می کند ولی گاهی انسان آنقدر این چراغ را خاموش می‌کند که از گناه کردن لذت می‌برد و احساس ملامت به او دست نمی‌دهد.
این مفسر قرآن اظهار کرد: گوشه‌ای از انسان که به طبیعت وابسته است به خودش خیانت می‌کند وگرنه گوشه الهی یعنی نفس لوامه به وی خیانت نمی‌کند و پاک و منزه است و جنبه ملکوتی ما است؛ پس هر چیزی یک جنبه ملکوتی دارد که این جنبه تسبیح‌گوی خداست.
خانواده براساس محبت بنا شود

استاد برجسته حوزه تصریح کرد: در امور خانواده فرمود که خانواده را براساس محبت و مهربانی پایه‌ریزی کنید زیرا خانه‌ای که با طلاق خراب می‌شود به آسانی آباد نمی‌شود، بعد فرمود ما در مجموعه نظام سپهری به برخی دختر می‌دهیم و به برخی پسر، که در ‌اینجا افرادی مانند زمخشری که تصور می‌کنند قرآن مانند باران نازل شده است می‌گویند چرا اناث زودتر از ذکور بیان شده است اینها معترف به نامتناهی بودن قرآن هستند ولی عمیق در قرآن نمی‌شوند و بالا نمی‌روند در حالی که قرآن نظیر باران نیست که به زمین انداخته شده باشد بلکه آویخته شده بنابراین کسانی مانند علامه طباطبایی برخی حرف‌هایشان بلند و آسمانی است که بوی امامت و ولایت می‌دهد ولی سخن کشاف بوی آب و خاک می‌دهد.
کمال انسانی در چیست؟

این مرجع تقلید گفت: مطلبی که در قلب انسان القاء شده است عرشی است زیرا قلب المومن حکمه عرشیه است بنابراین قرآن طناب است و در طول آن ولایت است و حرف‌های زمخشری که چرا اناث و ذکور مقدم است قرآنی نیست زیرا کمال برای جان انسان است؛ انسان از تجرد نفس وقتی سر درآورد مگر زن و مرد دارد زیرا روح نه مجرد و نه مذکر و نه مونث است. «وَنَفَخْتُ فِیهِ مِن رُّوحِی»(۲۹ جن) هم در مورد آدم و هم در مورد حواست و قرآن هم آمده برای پرورش و تربیت روح ما.
وی افزود: کمال زن و هنر و فضیلت زن این نیست که در فلان مراسم رتبه بیاورد و یا وارد برخی کارها شود بلکه آن است که بتواند مادر شود و از دامن او افراد به معراج بروند مادر این سمت را دارد که مجرای فیض خالقیت است بنابراین در اینجا دیگر حرف زمخشری معنا ندارد. فرمود دختر و پسر هبت الله است، به برخی دختر و به برخی هیچکدام را نمی‌دهیم که همه هبه است و خدا مصلحت را می‌داند همان کاری که خضر در حق آن کودک کرد.
این مفسر قرآن بیان کرد: قسمت مهم سوره شوری درباره وحی است و می‌فرماید خدا اگر بخواهد با بشر حرف بزند سه راه دارد یا بدون واسطه است یا با واسطه که واسطه یا با حجاب است و وحی من وراء حجاب است که برای موسی(ع) همین اتفاق افتاد و یا حجاب نیست که ارسال رسول است. کلام خدا هم گاهی علمی و گاهی عملی است که به انسان چیزی را القاء می‌کند که در جریان مادر موسی آن مطلب را به ذهن او القاء کرد.
تاثیر شیطان

این مرجع تقلید بیان کرد: وحی فعل است و قرآن از انبیاءَ که یاد می‌کند می‌فرماید ما علوم را به انبیاء ندادیم بلکه فعل الخیرات را به آنان وحی کردیم. شیطان هم اگر کسی بیراهه برود دو کار می‌کند زیرا مامور الهی است گاهی در اندیشه اثر می‌گذارد و انسان دچار شک می‌شود و گاهی در انگیزه اثر می‌کند که فلان کار را بکن.
وی ادامه داد: مستمع هرگز بی‌حجاب کلام الهی را دریافت نمی‌کند حتی آن صورتی که خدا بی‌حجاب با او سخن می‌گوید زیرا به تعبیر روایات خود انسان حجاب است، خدا محجوب نیست ولی هویت انسان حجاب است، آنهایی که به مقام فنا رسیده‌اند و فقط ذات خدا را مشاهده می‌کنند و بدون حجاب با خدا حرف می‌‌زنند.
این مفسر گفت: ما به وسیله پیامبر کلام الهی را درک میکنیم ولی به تعبیر علامه این وحی نیست و در صورتی کلام الله است که وحی بیاورد نه اینکه تبلیغ کند. آنچه جبرئیل آورده کلام الهی است ولی آنچه پیامبر بیان کرده کلام الله هست اما وحی نیست.
استاد حوزه تصریح کرد: امام سجاد فرمود خدا در عین اینکه عالی است اقرب به هر چیزی است و چون از هر چیز به ما نزدیکتر است می‌تواند بدون حجاب با ما سخن بگوید لذا حجاب از طرف ماست والا خدا معکم این ما کنتم است، و این فرق میان تفکر فلسفی و عرفانی وجود دارد  زیرا گاهی با برهان تسلسل به خدا می‌رسیم که بوی محدودیت می‌دهد چون تصور می‌شود که خدا در صدر و بقیه در ذیل هستند.۳۴۵۴۳۵۳/.

*ایکنا