تفسیر سوره کوثر توسط حجت الاسلام دکتر رفیعی+خواص آن

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیم

إِنَّا أَعْطَیْنَاکَ الْکَوْثَرَ ﴿١﴾

فَصَلِّ لِرَبِّکَ وَانْحَرْ ﴿٢﴾

إِنَّ شَانِئَکَ هُوَ الأبْتَرُ ﴿٣﴾

ترجمه سوره کوثر توسط الهی قمشه ای

به نام خداوند بخشنده مهربان

ما تو را کوثر (یعنی عطای بسیار چون کثرت فرزند) بخشیدیم. ( ۱ )

 پس تو هم برای خدایت به نماز (و طاعت) و قربانی (و مناسک حج) بپرداز. ( ۲ )

 که محققا دشمن بدگوی تو (عاص بن وائل) مقطوع النسل است (و نسل تو تا قیامت به کثرت و برکت و عزت باقی است)

ترجمه سوره کوثر توسط آیت الله مکارم شیرازی

به نام خداوند بخشنده بخشایشگر

ما به تو کوثر ( خیر و برکت فراوان) عطا کردیم! (۱)

پس براى پروردگارت نماز بخوان و قربانى کن! (۲)

(و بدان) دشمن تو قطعا بریده‏ نسل و بی ‏عقب است! (۳)

ترجمه سوره کوثر توسط استاد شیخ حسین انصاریان

به نام خدا که رحمتش بی اندازه است و مهربانی اش همیشگی

بی تردید ما به تو خیر فراوان [که برکت در نسل است و از فاطمه ریشه می گیرد] عطا کردیم. ( ۱ )

 پس [به شکرانه آن] برای پروردگارت نماز بخوان و شتر قربانی کن. ( ۲ )

 یقیناً دشمن [که به] تو [زخم زبان می زند] خود بدون تبار و نسل [و بریده از همه خیرات و برکات] است(۳) .

چهارشنبه ها بعد از نماز مغرب و عشاء جلسه تفسیر قرآن توسط حجت الاسلام و المسلمین ناصر رفیعی در شبستان امام حرم مطهر حضرت معصومه(س) برگزار می شود که این جلسات به دلیل برگزاری برخی مناسبات و ایام خاص که برنامه ی ویژه ای در حرم برگزار می گردد تعطیل می شود.

با خبر شدم که چهارشنبه این هفته ۲۵ شهریور ماه ۱۳۹۴ جلسه تفسیر دکتر رفیعی در حرم برگزار می شود که جهت شرکت در این جلسه برنامه ریزی نمودم و توفیق شد به حرم مطهر بیایم و بعد از زیارت و اقامه نماز مغرب و عشاء به امامت آیت الله العظمی شبیری زنجانی از جلسه تفسیر دکتر رفیعی استفاده کردم.

در این جلسه طبق روال جلسات قبل در ادامه تفسیر سوره های جزء سی قرآن کریم،سوره کوثر را دکتر رفیعی تفسیر و شرح داد که نکات مهمی از این جلسه شخصا بدست آوردم بدین شرح می باشد:

۱- در مقابل اعطای نعمت های الهی باید شکر آن نعمت را به جا بیاوریم که خداوند هم در آیه دوم این سوره به پیامبر(ص) می فرماید در مقابل شکر نعمت کوثر که به تو اعطا کردیم نماز بخوان و قربانی کن.

۲- هر کس سوره کوثر را در نماز هایش چه مستحبی چه واجب بخواند به استناد حدیثی از پیامبر(ص)، خداوند به او را از حوض کوثر سیراب می کند.

۳- در سختی،مشکلات،غم،ورشکستگی نماز بخوانید که باعث آرامش شما می شود.

۴- نماز اثر شویندگی روح و گشایش در زندگی را دارد،باعث بازدارندگی می شود و به انسان راهکار می دهد.

۵- به منزل جدید رفتید یا خانه گرفتید اولین کارتان این باشد آنجا را مصلی نموده و دو رکعت نماز در آن بخوانید.

۶- در نماز خواندن سستی نکنید که مبتلا به ۱۵ بلا می شوید و در مقابل با خواندن نماز ده خصلت و پاداش نصیبتان می گردد.

۷-نماز اول ماه باعث دور کردن حوادث و خطرات می شود و از آن برتر قربانی کردن است که مقید باشید در اول ماه قربانی نمایید و گوشت آن را به فقرای محل صدقه دهید.

۸-قربانی کردن،خون ریختن یکی از موثرترین عوامل رفع بلاهای ناگهانی و خطرات است.

 اینک در ادامه یاداشت هایم را از این جلسه تفسیر سوره کوثر توسط حجت الاسلام دکتر رفیعی را تقدیمتان می نمایم:

کوچکترین سوره قرآن با مزامین و مفاهیم زیاد

حجت الاسلام دکتر رفیعی سوره کوثر را کوچکترین سوره قرآن معرفی و بیان کرد:کوچکترین سوره قرآن با سه آیه در مکه نازل شده است،این سوره کوتاه سه آیه ای مفاهیم و مزامین زیادی در آن نهفته است که این کوچکترین سوره با مزامین بلند خیلی مورد بحث مفسرین واقع شده است.

ثواب خواندن سوره کوثر در نماز

در خصوص این سوره در روایات داریم که پیامبر اکرم(ص) درباره سوره کوثر می فرماید:هر کسی که سوره کوثر را در فرایض و نوافل(نماز های واجب و مستحبی) خود بخواند خداوند او را از حوض کوثر سیراب می کند.

نزول برخی سوره های قرآن برا دلداری پیامبر(ص)

بعضی از سوره های قرآن برای دلداری پیامبر(ص) است مثل سوره والضحی که می فرماید ای پیامبر(ص) مگر تو یتیم نبودی و ما تو را مأوا دادیم میان گمراهان بودی تو را نجات دادیم،سوره دیگر سوره الم نشرح لک صدرک است که این سوره هم برای دلداری و تسلی دل پیامبر(ص) نازل شده است که ای پیامبر(ص) ما به تو شرح صدر و دریا دلی به تو دادیم،سوره کوثر هم یکی از همین سوره هایی است که برای دلداری به پیامبر(ص) نازل شده است.

مرگ فرزندان پسر پیامبر(ص) و تمسخر مشرکین

چون پیامبر(ص) فرزندان پسرشان از دنیا می رفتند،قاسم یکی از فرزندان پسر ایشان از دنیا رفت،عبدالله پسر دیگر پیامبر(ص) بود که از دنیا رفت و آخرین پسری که پیامبر(ص) داشت ابراهیم بن رسول است که هجده ماه داشت و از دنیا رفت و هیچ پسری برای پیامبر(ص) نماند،برخی از مشرکین پیامبر(ص) را مسخره می کردند و به عبارت دیگر اینها پیامبر(ص) را نیش می زدند که پیامبر(ص) چون پسر ندارد ابتر است و نسل ندارد.

در جاهلیت قبل از اسلام یک تفکر غلط بود که پسر پسر را پسر می دانستند اما دختر و فرزند دختر را فرزند نمی دانستند این تفکر موجب می شد که مشرکین چنین حرفی بزند که این سوره نازل شد و پیامبراکرم(ص) را دلداری داد که دشمنان تو ابتر هستند و تو ابتر نیستی.

به هر حال آغازین آیه این سوره این است « انا » ،خداوند در قرآنی گاهی می فرماید:انی یعنی به درستی که من و گاهی هم می فرماید انا یعنی که به درستی که ما.

بعضی ها گفتند آن جاهایی که خداوند من می گوید صحبت از محبت و عاطفه و مباحث چنینی است مثل در دعا ادْعُونِی أَسْتَجِبْ لَکُمْ.

اما بعضی جاها که سخن از قدرت خداوند است می فرماید ما مثل إِنَّا أَعْطَیْناکَ الْکَوْثَرَ.

اعطای کوثر به پیامبر(ص) در آیه اول سوره کوثر

حال در آیه اول می فرماید: إِنَّا أَعْطَیْناکَ الْکَوْثَرَ ؛ ای پیامبر(ص) ما به تو کوثر دادیم،کلمه کوثر ازماده کثرت می آید به چیز زیاد و کثیر کوثر می گویند و آن چیز که آثار فراوان دارد وبرکات زیاد دارد را کوثر می گویند.

مبهم بودن منظور از کوثر در آیه اول سوره کوثر

حال در این سوره منظور از کوثر چیست؟مبهم است، در قرآن کریم مرحوم شیخ طوسی در تفسیر تبیان می فرماید: آیات قرآن چند دسته است بعضی ها شفاف است و مراد روشن است و به طور واضح چیزی را مطرح کرده است اما بعضی از کلمات قرآن مبهم است و انسان متوجه نمی شود مثل وَإِذِ ابْتَلَى إِبْرَاهِیمَ رَبُّهُ بِکَلِمَاتٍ، خداوند ابراهیم را به کلمات امتحان کرد حال این کلمات یعنی چه؟ که مفسران در این خصوص بسیار بحث کرده اند که منظور از این کلمات همین کلمات عادی است یا امتحانات بیرونی است و منظور از این کلمات چیست که ابهام دارند از جمله کلماتی که بحث کرده اند و ابهام داشته همین کلمه کوثر در این سوره می باشد که ای پیامبر(ص) ما به تو کوثر داده ایم.

چند قول در خصوص منظور از کوثر در سوره کوثر

در خصوص کوثر چند قول وجود دارد که قول اول،امام صادق(ع) از قول پیامبر(ص) نقل فرموده: که کوثر نهری است در بهشت که از شیر سفیدتر، شفاف، شیرین و خدا این نهر را در بهشت به من داده است و این غیر از حوض کوثر است.

قول دوم گفتند منظور همان حوض کوثر است که ای پیامبر(ص) ما به تو حوض کوثر داده ایم.

قول سوم گفتند منظور شفاعت است که شفاعت هم یک کوثر است و یک خیر کثیر و برکت است که به پیامبر(ص) شفاعت داده اند

قول چهارم گفتند گسترش اسلام است که در آینده مسلمانان همه جا پر می شوند و زیاد می گردند،فخر رازی در تفسیر کبیر خود ۱۵ تا قول و نظریه درباره کوثر آورده است و مرحوم علامه طباطبایی هم همین ۱۵ قول را در المیزان آورده است که بعضی ها روایات هم داریم.

احتمال اینکه منظور از کوثر نسل سادات از حضرت زهرا(س) باشد

قرآن کریم کلمات آن مانع از پذیرش چند تا معنا نیست و ممکن است همه اینها را شامل بشود اما یک جمله ای دارد مرحوم علامه و دیگر مفسرین و آن اینکه با توجه به کلمه ابتر که آخر آیه آمده است و خدا می فرماید: ِانَّ شانِئَکَ هُوَ الْأَبْتَرُ، دشمنان تو ابتر و دم بریده هستند و اینها نسلشان قطع می شود ولی تو نسلت می ماند منظور از کوثر نسل با برکت سادات از صدیقه طاهره حضرت زهرا(س) است

اتفاقا فخر رازی که سنی هم است این قول را می آورد و توضیح هم می دهد و می گوید ببینید این همه با نسل پیامبر(ص) بنی امیه و بنی عباس مخالفت کردند که در میان نسل پیامبر(ص) باقر العلوم داریم یک نمونه آن امام صادق(ع) است امام رضا(ع) است که چقدر حدیث و برکات از آنها رسیده است و در ادامه می گوید سادات از نسل آنها هستند.

سیاق آیه می رساند که لطفی است که به پیامبر(ص) در این دنیا شده است و آن لطف نسل با برکت حضرت زهرا(س) است.

البته منافاتی هم ندارد که کوثر در دنیا نسل حضرت زهرا(س) باشد و کوثر در قیامت نهر و حوض کوثر باشد به هر حال می خواهد برساند که خدا به پیامبر(ص) یک لطف خاص نموده است.

تاکید بر شکر در مقابل نعمت الهی در آیه دوم سوره کوثر

حال وقتی خدا به انسان یک نعمتی می دهد وظیفه انسان شکر است،و شکر هم دو جور است گاهی زبانی است و می گوید الحمدلله رب العالمین و گاهی هم شکر را در غالب یک عبادت انجام می دهد شجده شکر به جا می آورد یا نماز می خواند و یا اینکه در راه خدا صدقه می دهد.

در مقابل نعمت کوثر،نماز بخوان و قربانی کن

خدا به پیامبر(ص) می فرماید حالا که ما به تو کوثر داده ایم تو هم دو تا کار انجام بده: فَصَلِّ لِرَبِّکَ وَ انْحَرْ ؛ اول نماز برای خدا بخوان و دوم قربانی کن البته نحر به شتر کشتن می گویند و شتر قربانی پر برکت تری است پس یکی نماز بخوان و دیگری قربانی انجام بده

بعضی از مفسرین گفته اند مراد عید قربان است که انسان هم نماز می خواند و هم قربانی می کند،اما نه هیچ قرینه ای در آیه نیست که مربوط به عید قربان باشد.

در غم و گرفتاری نماز بخوانید که باعث آرامش می شود

روایات قراوانی داریم وقتی غمی شما را می گیرد بلند شوید دو رکعت نماز بخوانید،حضرت علی(ع) کنار قبر حضرت زهرا(س) بلند شد و دو رکعت نماز خواند و آرام شد خود امام حسین (ع) مصیبت های زیادی در کربلا دید اما وقتی علی اصغر(ع) را آورد پشت خیمه نماز خواند البته بچه شش ماهه نماز ندارد اما این صلاه را بعضی ها معنی کردند دو رکعت نماز خواند تا آرام بشود.

امام صادق (ع) در روایتی می فرماید:چه می شود وقتی بعضی از شما وقتی غمی شما را میگیرد بروید وضو بگیرید و دو رکعت نماز بخوانید

فردی ورشکست شده بود و از کوفه خدمت امام صادق(ع) آمده بود و گفت که ورشکست شده ام و بدهکارم و طلبکار هم زیاد دارم و رویم نمی شود که برگردم که امام فرمود برو دو رکعت نماز بخوان و بعد برو مغازه ات را باز کن

آثار عظیم خواندن نماز در کسب آرامش و گشایش

روایات فراوانی داریم که خواندن نماز انسان را آرام می کند، یکی از کهنترین عبادات نماز است حضرت آدم وقتی چهره اش به خاطر آن خطایی که کرده بود سیاه شد نماز خواند و چهره اش باز شد نماز شویندگی دارد نماز گشایش در زندگی دارد نماز بازدارندگی دارند نماز به انسان راهکار می دهد «إِنَّ الصَّلاهَ تَنْهی عَنِ الْفَحْشاءِ وَ الْمُنْکَرِ»

لذا انبیا و اولیا الهی همه نماز داشتند حتی مشرکین هم با اینکه مشرک بودند نماز داشتند نماز یک عبادت کهن از زمان آدم ابوالبشر است.

در هنگام کسب نعمت نماز شکر بخوانید

حال خدا در این آیه به پیامبر(ص) می فرماید حال ما که به تو کوثر داده ایم نماز بخوان،پس ما هم یاد بگیریم خدا به ما اولاد داد اول دو رکعت نماز بخوانیم یا اینکه خانه ای خریدیم اولین کار که می کنیم و داخل آن می رویم دو رکعت نماز بخوانیم و اول خانه را مصلی قرار بدهیم حتی اگر غمی در زندگیمان می آید دو رکعت نماز بخوانیم

این نماز را قدرش را کسانی می دانند که دیگر نمی توانند بخوانند،حجر بن عدی وقتی معاویه می خواست او را به شهادت برساند و اعدام کند این شخصیت بزرگوار در نقل دارد که وصیتی نداری و فرمود چرا می خواهم دو رکعت نماز بخوانم و دو رکعت نماز خواند و شهید شد،بودند افرادی که در آخرین لحظه دو رکعت نماز خواندند.

در هر شرایطی که هستید نماز را ترک نکنید

یک روایت درباره نماز بخوانم،آنهایی که گاهی نماز می خوانند ولی گاهی سستی و کاهلی می کنند بدانید نماز کاری به دولت و نظام و حکومت و پدر و مادر ندارد بعضی ها نماز را می گذارند کنار می گویند فلان آقا بد عمل کرده است فلان بانک وام به من نداد نماز یک عبادت بین بنده و خدا است شما وقتی با کسی دعوایش شد و بگوید حمام نمی روم خودتان کثیف می مانید و نماز هم حمام و کارواش روح است نماز شستشو است به هر دلیلی از هر کجا سر خوردگی دارید نمازتان را به هیج وجه فراموش نکنید نماز یک اعتدال در زندگی می آورد نماز به انسان برکت می دهد نماز انسان را وصل می کند از بی برکتی عمر زندگی را خارج می کند در روایات داریم کسی که نماز نخواند ۱۵ اثر منفی دچار او می شود رزقش بی برکت می شود عمرش بی برکت می شود بنابراین نماز برای ما است به نفع ما است.

معرفی دو کتاب درباره نماز/ راه درمان بی رغبتی به نماز

کتاب خوبی مجموعه دار الحدیث قم به نام شناخت نامه نماز و همچنین کتاب اسرار نماز آیت الله جوادی آملی توصیه می کنم این را بخوانید و به قدری با آثار نماز آشنا شوید علت بی رغبتی بعضی ها به نماز به خاطر این است که نماز را نشناخته اند و لذت نماز را نچشیده اند اگر کسی لذت آن را احساس کند آن را رها نمی کند حال کسی که مثل الکلنگ به نماز بایستد و متوجه نشود چه می گوید برایش چنین نمازی سنگین است اما اگر بداند چه می گوید و لذت آن را احساس کرد قدر می داند الان ما هیچ لذتی و احساسی از خون در رگمان نداریم اما در بیمارستان بستری شود و نیاز به دو لیتر خون داشته باشند آنجاست که قدر و لذت خون را می داند ما نیز اگر قدر و لذت نماز را بدانیم به آن بی تفاوت نیستیم خدا به پیامبر می فرماید ما که به تو کوثر دادیم در مقابل شکر آن نماز بخوان.

ده خاصیت و ثواب نماز در حدیثی از پیامبر(ص)

پیامبر خدا(ص) می فرماید نماز ده خاصیت دارد:زینت چهره است باعث می شود چهره نمازخوان ها در دنیا و آخرت نورانی ترشود ، نماز باعث می شود قلب انسان نورانی بشود و حرص و کدورت در آن نباشد ، جسم احساس آرامش دارد ، مونس قبر است اولین مونس قبر نماز می باشد ، نماز باعث می شود رحمت عام و خاص خدا بر سرتان بریزد ، چراغ آسمان است ، باعث سنگینی پرونده انسان در قیامت می شود وقتی پرونده ها در قیامت می گشایند اولین چیزی که محاسبه می شود نماز است نماز در آن نباشد حج و زکات و جهاد را هم نگاه نمی کند ، خدا از انسان راضی می شود ، بهشت است ، حجاب از آتش جهنم است.بنابراین هر کس نماز را برپا کند دین را برپا کرده و هر کس نماز را بر پا ندارد دین را از بین برده است.

« وَ انْحَرْ » قربانی کن

در ادامه آیه آمده « وَ انْحَرْ » ، یکی از موثر ترین عوامل برای رفع بلاهای ناگهانی و برای رفع خطرات قربانی است ، خیلی خوب است افراد در فامیل جمع بشوند و پول روی هم بگذارند و ماهی یک گوسفند قربانی کنید.

دفع بلایا و خطرات ناگهانی با خون ریختن و قربانی نمودن

خون ریختن خیلی تاثیر عجیبی روی قضایا و بلایا دارد الان هم بلاهای ناگهانی زیاد است همین جریان عربستان که اتفاق برای زایران افتاد حوادث ناگهانی که اصلا رویش حساب باز نکرده اید.

دفع بلاها با نماز اول ماه قمری و قربانی نمودن

نماز اول ماه خیلی موثر است و قربانی خیلی خیلی موثر است مقید باشید در خانواده ها کسی بانی شود و پول جمع کنید و گوسفند قربانی کنید و به فقرای محلتان بدهید بزرگان ما مراجع ما همین امر قربانی کردن است که در سیره ایمه هم آمده است و گوشت آن را صدقه به فقرا بدهید،کشتن و قربانی کردن برای خدا باشد تاثیر عجیبی دارد،برای فرزندار شدن برای خانه ساختن قربانی کنید خیلی موثر است،باید در محل سکونتتان این اتفاق بیفتد

حتی به نیت اموات کل فامیل روزهای جمعه قربانی کنید و گوشت آن را به فقرا بدهید،یک وقت بلاهایی که پیش می آید از هزینه یک قربانی بیشتر است

وانحر معناهای دیگر هم شده است.

آخرین آیه سوره کوثر و ابتر بودن دشمنان پیامبر(ص)

آخرین آیه این سوره إنَّ شانِئَکَ هُوَ الْأَبْتَرُ ،دشمنانی که به تو می گویند ابتر خودشان ابتر هستند امروز دیگر خبری از نسل ابوجهل،ابوسفیان،بنی امیه نیست و اثری از آنها باقی نمانده است اما هر کجا می روید نورانیت سادات فرزندان پیامبر(ص) وجود دارد.

به فضل الهی نسل با برکت پیامبر(ص) روز به روز بیشتر است و این از برکات نسل سلاله های حضرت زهرا(س) است که پیامبر (ص) توصیه به احترام آنها نموده است.

به قلم: امیرمحسن سلطان احمدی

در ادامه لازم دیدم این مطلب را کامل نمایم،که در انتها شما قرآن جویان عزیز را با فضیلت و برخی از خواص این سوره قرآن آشنا می نمایم.

فضیلت و خواص سوره کوثر

یکصدو هشتمین سوره قرآن کریم است که مکی و ۳ آیه دارد.

مفسران قرآن کریم گفته اند: این سوره در شأن و منزلت حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها نازل شده است.(۱)

روزی پیامبر صلی الله علیه واله وسلم را دیدند که در حال تبسم بود پرسیدند: ای رسول خدا چه چیزی موجب خنده شما شده است؟ فرمود: سوره ای بر من نازل شده است و بعد سوره کوث را قرائت نمودند و گفتند: آیا می دانید کوثر چیست؟ گفتند خدا و رسولش آگاهترند. پیامبر فرمود: کوثر نهری در بهشت است که خداوند با ان مرا به خیر کثیری وعده داده است و آن حوض من است که امتم در کنار آن بر من وارد می شوند.(۲)

پاداش خواندن سوره کوثر

در فضیلت این سوره از رسول گرامی اسلام صلی الله علیه و آله وسلم روایت شده است : هر کس سوره کوثر را تلاوت نماید خداوند از آب نهرهای بهشت به او می نوشاند و اجر و پاداش او به اندازه تمامی قربانی های روز عید قربان است. (۳)

ثواب خواندن سوره کوثر در نمازها

از امام صادق علیه السلام نیز نقل شده است: هر کس در نمازهای واجب یا مستحب خود سوره کوثر را قرائت نماید خداوند از آب حوض کوثر به او بنوشاند و کنار درخت طوبی همجوار رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم خواهد شد.(۴)

آثار وبرکات سوره

۱) دیدن رسول خدا صلی الله علیه و اله در خواب

از رسول خدا صلی الله علیه و اله وسلم روایت شده: هر کس سوره کوثر را در شب جمعه ۱۰۰مرتبه تلاوت نماید رسول خدا را درخواب خواهد دید.(۵)

به همین مضمون از امام صادق علیه السلام نیز نقل شده استک هر کس سوره کوثر را در شب جمعه پس از نمازی که در نیمه شب می خواند صد مرتبه بخواند به اذن خدا رسولش را در خواب خواهد دید.(۶)

۲) برای دور کردن افراد از خود

اگر بخواهی کسی را از خود دور کنی ۹ مرتبه سوره کوثر را بخوان و به جانب او بدم به اختیار خود راه کج می کند و می رود.(۷)

ختم مجرب

۳) برای غنا و توانگری

روز چهارشنبه ۴۰ مرتبه سوره کوثر را به نیت ثروت و توانگری بخواند.(۸)

در ادامه می توانید فایل صوتی سخنرانی دکتر رفیعی در خصوص تفسیر سوره کوثر را از لینک زیر بشنوید یا دانلود نمایید،جهت دانلود و یا شنیدن روی بنر زیر کلیک نمایید.

پی نوشت ها:
(۱) بحارالانوار، ج۸، ص۱۶
(۲) منتخب الکلام فی تفسیر الاحلام،ج۱، ص۷۴
(۳) جامع الاحادیث الشیعه، ج۱۵، ص۱۳۱
(۴) ثواب الاعمال، ص۱۲۶
(۵) منتخب الکلام فی تفسیرالاحلام، ج۱، ص۷۴
(۶) روض الجنان و روح الجنان، ج۲۰، ص۴۲۱
(۷) تعطیرالانام فی تعبیرالمنام،ج۱، ص۳۵۳
(۸) درمان با قران، ص۱۶۷
منابع:
سلطان احمدی دات آی آر
پایگاه انهار
«قرآن درمانی روحی و جسمی، محسن آشتیانی، سید محسن موسوی»؛
درمان با قرآن،محمدرضا کریمی