اهمیت روز عرفه در گفت‌وگو با آیت الله کمیلی خراسانی

به مناسبت روز عرفه درباره اهمیت این روز با استاد عرفان و اخلاق، فقیه عارف آیت الله کمیلی خراسانی(حفظه الله) از شاگردان خاص عارف کبیر مرحوم سید هاشم حداد دیدار و گفت‌وگو نمودم که مشروح آن در ادامه می آید.

به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی دست نوشته‌های معارفی امیرمحسن سلطان‌ احمدی (سلطان‌احمدی دات آی آر): شنبه ۱۹ مردادماه ۱۳۹۸ در آستانه روز عرفه توفیق شد به محضر حضرت استاد آیت‌الله محمدصالح کمیلی خراسانی(حفظه الله) از اساتید برجسته عرفان و از شاگردان خاص عارف کبیر مرحوم سید هاشم حداد(ره) رسیدم و در حسینیه شهدای تهران با معظم له دیدار و گفت‌وگو نمودم و از ایشان درخواست توصیه در اهمیت روز و شب عرفه نمودن.

با توجه به اینکه حضرت استاد تازه از سفر مشهد مقدس برگشته بودند و آمادگی قبلی هم صورت نگرفته بود، با این حال محبت نمودند و برای این دیدار وقت خود را به حقیر دادند و توانستم از محضرشان بهره مند شده و سؤالات خود را پیرامون روز و شب عرفه از ایشان بپرسم.

اینک در ادامه مشروح این گفت‌وگو و توصیه های معظم له تقدیم شما معارف جویان عزیز و اهل سلوک الی الله می گردد و از همگی شما عزیزان در این روز شریف التماس دعا دارم.

علت اهمیت شب و روز عرفه

شب و روز عرفه از بهترین زمان های عبادی در طول سال است و روز عارفان و مناجات با خدا است که این روز دارای اهمیت بسیار زیاد و فراوانی در نزد اهل سلوک و عرفان است.

آماده شدن برای این روز از چند روز قبل

خیلی از عرفا قبل از رسیدن به این روز خود را برای بهره مند شدن از این روز آماده می کردند، بنابراین توصیه می شود که برای چنین روزی از چند روز قبل خود را آماده کنید که بتوانید بهترین و بیشترین بهره عبادی را از روز عرفه کسب کنید.

ترجیح دادن دعا بر روزه در این روز

اهمیت روز عرفه از آنجا بیشتر مشخص می شود که با توجه به اینکه روزه این روز از ثواب فراوانی برخوردار است، اما فرموده اند اگر کسی برای انجام عبادت و دعا در این روز توان جسمی ضعیفی دارد و روزه باعث ضعف او در دعا خواندن می شود، می تواند در این روز حتی روزه هم نگیرد که این نشان از اهمیت عبادت در این روز است که دعا خواندن در این روز بر روزه گرفتن آن ترجیح داده شده است.

نکته دیگر اینکه خوشبختانه بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران شاهد آگاهی بیشتر مردم نسبت به روزهای عبادی و معنوی هستیم که می بینیم در روز عرفه مردم عزیز کشورمان دست از امورات دنیوی کشیده و با اینکه این روز تعطیل نیست مردم خودشان برای انجام اعمال عبادی این روز به طور گسترده با حضور در اماکن زیارتی، حسینیه ها، مساجد، مصلی ها حضور به هم رسانده و در یک اجتماع عظیمی شکل می گیرد که در هر گوشه و کناری از شهر مردم در حال زمزمه دعای عرفه و مناجات با خداوند هستند و این حضور در سایر کشورهای اسلامی نیز وجود دارد که باز دلیلی بر اهمیت این روز مهم است.

دعاهای متعدد برای روز عرفه

برای این روز شریف دعاهای متعدد و معتبری از اهل بیت(ع) به ما رسیده است که این دعاها در صحیفه سجادیه، اقبال ابن طاووس و مفاتیح شیخ عباس قمی در دسترس است که مردم می توانند با رجوع به این کتاب های شریف این دعاها را بخوانند هر چند که مرسوم است در این روز دعای عرفه امام حسین(ع) در این روز قرائت می شود، اما همانطور که گفته شد، دعاهای دیگری نیز وجود دارد.

الفاظ و معانی این ادعیه ها نشان می دهد که این روز روزی بسیار پر فضیلت، شریف و مهم از نظر عبادت است و حتی در ضمن اعیاد گفته اند یکی از اعیاد نیز هست.

تقارن زمان مقدس با مکان مقدس در انجام اعمال این روز

این روز از روزهای مقدس در طول سال است و بهتر است اعمال و ادعیه این روز را در یک مکان مقدس خوانده شود.  خصوصا اهل سلوک و عرفان عبادات وارده برای این روز را در مکانی مقدس انجام دهند که تاثیر بیشتری دارد.

دستوری که به ما داده اند اعمال این روز را در صحرای عرفات به جا بیاورید، پس اولین مکان مقدس برای انجام اعمال این روز مقدس صحرای عرفات است. اما در روایات داریم که تجلی خدا در این روز قبل از عرفات در کربلای امام حسین(ع) است که امام صادق(ع) در روایتی که در کامل الزیارت آمده می فرماید: « إِنَّ اللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی یَتَجَلَّی لِزُوَّارِ قَبْرِ الْحُسَیْنِ ع قَبْلَ أَهْلِ عَرَفَاتٍ وَ یَقْضِی حَوَائِجَهُمْ وَ یَغْفِرُ ذُنُوبَهُمْ وَ یُشَفِّعُهُمْ فِی مَسَائِلِهِمْ ثُمَّ یَأْتِی أَهْلَ عَرَفَهَ فَیَفْعَلُ ذَلِکَ بِهِم»، معنای روایت این است که خداوند پیش از آنکه در روز عرفه بر اهل عرفات تجلی کند، بر زائران قبر امام حسین (ع) تجلی می کند، و حاجاتشان را بر می آورد و گناهانشان را می آمرزد، و شفاعتشان را در باره دیگران می پذیرد، آن گاه به اهل عرفات توجه میکند و با آنان نیز این گونه رفتار مینماید.

بنابراین اعمال این روز را هر چه در یک مکان مقدس تر انجام دهید، باعث تقارن بین زمان مقدس با مکان مقدس می شود و تاثیر بیشتری دارد.

کسانی که به مکه و کربلا دسترسی ندارند چه اماکن مقدسی را توصیه می کنید که مشرف شوند؟

بعد از صحرای عرفات و کربلای معلی، مشاهد مشرفه حرم های ائمه(ع) و همینطور امام‌زادگان و مساجد اولویت مکانی دارد و هر چه امکنه شریفه را برای عبادت این روز انتخاب کنید، بسیار تاثیر گذار و مهم است.

مشهد الرضا(ع) یکی از اماکن مقدس برای این روز

یکی از مکان های مقدس در کشورمان مشهد مقدس است، که  در روایات آمده اهمیت زیارت ثامن الائمه(ع) از زیارت امام حسین(ع) هم بیشتر است! چون زیارت امام حسین(ع) را چهار امامی و شش امامی ها هم می روند، اما زیارت امام رضا(ع) را تنها کسانی می روند که شیعه ۱۲ امامی و شیعه اثنی عشری باشد لذا باید به این نکته هم توجه کرد که قبله ایران مشهد مقدس است و چه خوب که کسانی توفیق دارند در این روز مقدس در این مکان مقدس مشغول به عبادت شوند.

زیارت امام حسین(ع) از دور و نزدیک در این روز / توصیه به زیارت عبدالعظیم(ع)

نکته مهم از اعمال روز عرفه زیارت امام حسین(ع) در کربلای معلی است که اشاره شد، اما آنچه وارد شده که انسان به کربلا برود و از نزدیک زیارت کند،  حالا اگر مقدور نبود از دور هم می توانید زیارت امام حسین(ع) را به جا بیاورید. ولی یک کار دیگر هم این است که به اهل تهران و ساکنین نزدیک به این شهر توصیه می شود که در این روز مقدس به زیارت حضرت عبدالعظیم(ع) بروید و برنامه های عبادی و دعای عرفه را در این روز مقدس در این مکان مقدس بخوانید.

در روایتی نیز آمده که زیارت آن حضرت وارد شده که هر کس به زیارت عبدالعظیم حسنی(ع) برود مثل آن که به زیارت جدشان امام حسین(ع) در کربلا رفته است.

روز عرفه و بیتوته در تنهایی و خلوت خویش برای دعا و مناجات

اما اگر شخصی می بیند که اگر در این روز در خانه اش باشد و در خلوت و تنهایی خودش با خدا خلوت و مناجات کند، برای او اخلاص بهتر محقق می شود و از این طریق توجه بهتری به خدا کسب می کند، برای چنین شخصی ترجیح در این است که در همان خانه خلوت خودشان این ادعیه و مناجات این روز را بخوانند.

سیره مرحوم سید هاشم حداد در ایام عبادی و معنوی

زمانی که در نجف اشرف بودیم در مناسبت‌های زیارتی سعی می کردیم هم به منزل استاد برای دیدار با ایشان برویم و هم اینکه به اتفاق ایشان به حرم سید الشهدا(ع) و حضرت ابوالفضل(ع) به مناسبت زیارتی مشرف شویم. گاهی اوقات در ایام خاص می شد که رفقا می آمدند و در خانه حضرت استاد جمع می شدند و به همراه ایشان به حرمین شریفین کربلا مشرف می شدیم.

حالات استاد در چنین مناسبات قربی و الهی یک حالت خاصی بود، یعنی وقتی به چهره ایشان نگاه می کردید، چهره بسیار بشاش و نورانی داشتند و تجلیات الهی در چنین ایامی ظهور در چهره ایشان داشت، و در اماکن شریف که مشرف می شدند ما می دیدیم که توجه ایشان به مبدا و معاد بیشتر است و حالات توحیدی غیر قابل بیان و وصف در حالات و حرکات و چهره ایشان نمایان می شد.

پدیدآورنده و گفت‌وگو:

به کوشش: امیرمحسن سلطان احمدی

www.soltanahmadi.ir